...
Yahudilik ve Hıristiyanlık ağırlıklı olacak;
Mesela Yahudilik ve Hıristiyanlıkta şu konular öncelikli
olarak çalışabilirsiniz.
Yahudilikte:
. On Emir:
1.
Seni esaret evinden çıkaran Tanrı benim;
başka tanrın olmayacak
2. Yontma put yapmayacaksın; hiçbir
şeyin resmini yapıp tapmayacaksın
3. Tanrının adını boş yere ağzına
almayacaksın
4. Cumartesi gününü daima hatırlayıp,
onu kutsal bileceksin; o günde..
5. Babana ve anana hürmet edeceksin
6. Öldürmeyeceksin
7. Zina yapmayacaksın
8. Çalmayacaksın
9. Komşuna karşı yalancı şahitlik
yapmayacaksın
10. Komşunun evine, kölesine .. hatta öküzüne tamah edip, göz
dikmeyeceksin
,Giysiler
Sabah âyininde bir
dua atkısı (Tallit) alınır. Elbisenin altında taşınan küçük bir kumaş parçası
da (arba kanfot) bunun yerine kullanılabilir. Şabat'ın (sebt) dışındaki
günlerde sabah âyininde iki dua kayışı bağlanır. Bu kayışlara, içindeki kağıdın
üzerine Tevrat'ın Çıkış ve Tesniye bölümlerinden ikişer parça yazılı birer
küçük kutu takılır. Duaların en önemlisi sayılan 16 tanesi, ayakta yapılır.
Ötekileri okurken, dize gelme, vücudu sallama, secde etme gibi hareketler
yapılır. Dua ederken geleneklere bağlı Yahudilerde özel elbise giyme usûlü de
vardır.
,Topluca ibadet,
İbadet
Sinagog, İslâm'daki
"cami" gibi, topluca ibadet edilen yerdir. Sinagogda toplu ibadet
ancak erginlik çağına ulaşmış (onüç yaş) en az on erkekle yapılabilir. Buna
"Minyan" denir. İbadeti haham veya cemaatten biri yönetir.
Yahudîler,
ibadetlerini "sinagoglarda (kendileri "Bet ha Kneset"derler)
yaparlar. Sinagog, Kudüs'teki Ma'bed'in yıkılmasından sonra Yahudîlerin ibadet
için kullandıkları yapılara verilen addır. Türkiye'de havra olarak bilinir.
Sinagoglarda rulo halinde elyazması Tevrat tomarlarının saklandığı "Aran
ha-Kodeş" denilen Kudüs'e yönelik bir kutsal bölme vardır.
Yahudilerde ibadet,
günlük ve haftalık olmak üzere ikiye ayrılır. Günlük ibadet; sabah, öğle ve
akşam yapılır. Haftalık ibadet, Cumartesi günü Singogda olur.
Haftalık Cumartesi ibadeti Şabat: Sebt, Cuma
akşamı Güneş'in batışıyla başlar, Cumartesi akşamı sona erer. Bu ibadet,
Sinagogda yapılır. O gün, ateş yakmak, çalışmak, hatta taşıt kullanmak bile
yasaktır.
Bayramlar…
Şabat
/ Sebt
Her Cuma, gün
batımından başlayıp, cumartesi akşam saatlerine kadar süren kutsal tatil
günüdür. Şabat, Yahudiliğin en önemli günüdür, tarih boyunca Yahudi hayatının
temelini oluşturmuştur. Şabat’a riayet etmek Hz. Musa ya verilen On Emir’in 4.
sünde emredilmektedir
Roş
HaSana ve Yom Kippur
Tişri ayının
(Eylül-Ekim) ilk ve ikinci günü kutlanır; bu gün, dini yılbaşı olarak kabul
edilir. On günlük dönemde Tanrı insanları yargılamakta, onların yeni dönemdeki
kaderlerini tayin etmektedir. Kader kitabına yazı bugünde yazılmaktadır.
Yom Kippur
Yahudiliğin en önemli
dini bayramıdır. Kameri Tişri ayının 10. günüdür. (Roş ha-sana’dan 10 gün
sonrası). (levililer 23:27-33). Günahların kefaretini ödeyerek Tanrıyla tekrar
barışma günüdür. Dua, tefekkür, muhasebe edilir. Bu günde Şabat yasaklarının
tümü geçerlidir; yıkanmak yasak; Oruç tutulması farzdır. Sağlıklı her insan
oruçla mükelleftir
Rabbin Önünde Görünme Bayramları (Çıkış 23:14-17):
Pesah
/ Fısıh / Hamursuz / Mayasız
Yahudi bayramları
arasında en eskisi sayılabilecek olanı
Pesah’tır. Nisan ayının
15’inde 7 veya 8 gün boyunca kutlanmaktadır. İsrail de yaşayanlar için 1. ve 7.
günler; Diaspora’dakiler için 2. ve 8. günleri Yom Tov’dur (iş yapılması
tamamen yasak).
Pesah,
İsrailoğullarının Mısırdan Çıkış ve kurtuluşlarını hatırlamak ve ilk defa bir
millet olmanın şuurunu hissetmek için kutlanmaktadır. Bu gün, bir tür
“Bağımsızlık Bayramı”dır. Bu olay, ‘oğluna
söylenmeli ve ona anlatılmalıdır’,
Şavuot
/ Haftalar / Hasat Bayramı
Pesahın ikinci
gününden itibaren, tam yedi hafta (Pentakost, Ellinci gün) sonra kutlanır
(Sivan ayının 6. gününe denk gelir). Pesahın ardından gelen en eski Yahudi
bayramlarındandır. Bu da Pesah gibi üç hac bayramından biridir.
Sukkot / Haymeler / Çardaklar Bayramı:
Eski Ahitte sözü
edilen üç büyük bayramdan biridir. Mısırdan çıkışın anısını ve çölde ilk defa
yerleşik hayata geçişin simgesi olan çadırlarda kendi ürünlerini biçme
anılarını tazelemek için kutlanır; bayramların en neşelisidir: “..ve Rabbin önünde yedi gün şenlik
edeceksiniz” (Levililer 23:40). Bkz. (Levililer 23:39-43). Atalar
Mısırdan ayrıldıktan sonra vaat edilmiş topraklara varmadan önce çöllerde 40
yıl .. çadırda yaşadılar.. Tişrinin 15. günü, Yom kippurdan 5 gün sonra
kutlanır. İlk gün Yom Tov’dur (her şey yasak).
Purim / Zarlar Bayramı:
Adar ayının 14 ve 15.
günleri kutlanan bir neşe bayramıdır. Purim arefesinde Ester orucu tutulur.
Talmudcu din adamları bu bayramın mutlaka kutlanmasını isterler.
kralı etkileyerek tüm
Yahudilerin öldürülmesini.. Ester sayesinde kurtuluş.. anısına..
Hanuka
/ Işıklar Bayramı:
Yahudilerin Helenlere
karşı savaşa girişleri (M.Ö. 169-166) anısına.. İskender’in ölümüyle ..
valilerinden .. Antiochus Epiphanes .. Kudüs Mabedine yunan tanrılarının
heykelleri konmuştur.. Makabiler döneminde Tanrıya olan inancın neticesi
olarak, ancak bir gün yetecek kandil yağının 8 gün boyunca yanması anısına..
Kislev ayının 25. günü başlar Sekiz gün sürer. Her türlü iş yapılabilir. Sekiz
mum yakılır.
Hıristiyanlarda:
İsimleri,
Hıristiyanlık, bugün dünyanın en fazla nüfusa sahip dinidir.
Yedi milyarlık dünya nüfusunun yaklaşık iki milyar üç yüz milyonu Hıristiyan
olarak bilinir.
Hıristiyanlık kelimesi
Türkçeye Batı dillerinden geçmiş olmalıdır. Zira ‘Mesih yanlısı’ anlamdaki bu
kullanım en yaygın biçimini oluşturmaktadır. Elçilerin İşleri’nde geçen Mesih
yanlısı anlamındaki kelimenin ilk olarak Antakya cemaati için kullanıldığı
tahmin edilmektedir. Gerekçe metinlerde aynı anlamla Christianos şeklinde geçmektedir. Mesih anlamına gelen Christos ise İbranice’de “kutsal yağ
sürülmüş, yağlanmış” anlamına gelen Meşiah
kelimesinin Grekçe çevirisidir. Latince’de Christus şeklindedir ve bugünkü batı dillerinde de Christ şeklinde yaygındır. Mesih kelimesi
Yeni Ahit’te İsa için kullanılmaktadır.
Hıristiyanların
yaygın olarak kullandıkları kelimelerden birisi de ‘kilise’ kelimesidir. Bu
kelime Yeni Ahit’in Grekçe metninde ekklesia
şeklinde geçmektedir. Birinci yüzyıldan sonra yaygınlık kazanmıştır. Cemaat
anlamına gelmektedir. Hıristiyan toplumunun bütününü anlatan bir kelimedir. Bu
nedenle bugün Hıristiyan mezheplerini/kollarını ifade etmede yaygın olarak
kullanılmaktadır.
Başlangıcından Bağımsız Kiliselerin Oluşumuna
Hıristiyanlık
14.2.1. İsa Mesih . 5
14.2.2. Havariler ve
Kudüs Cemaati 7
14.2.3. Aziz Pavlus:
Antakya’dan Roma’ya Hıristiyanlık
14.2.4. Hıristiyanlığın
Yayılması ve Kurumsallaşması (I-IV. Yüzyıllar)
14.2.5. Bağımsız
Kiliselerin Oluşumu
14.3. Bağımsız
Kiliseler 2
14.3.1. Roma Katolik
Kilisesi
14.3.2. Protestan
Kiliseler .
14.3.3. Doğu Ortodoks
Kilisesi
14.3.4. Doğu Asur
Kilisesi (Nasturiler)
14.3.5. Antakya Süryani
Ortodoks Kilisesi
14.3.6. Ermeni Kilisesi
14.3.7. Kıbti Kilisesi
14.3.8. Habeş Kilisesi
14.4. Hıristiyan Kutsal
Metinleri
14.4.1. Eski Antlaşma
14.4.2. Yeni Antlaşma
İnciller,
1. -Matta İncili
2. -Markos İncili
3. -Luka İncili
4. -Yuhanna İncili
5. -Elçilerin İşleri
Dört İncilin dışındaki İncillerden örnekler:,
Pavlus’tan Romalılara Mektup
7. -Pavlus’tan Korintlilere Birinci Mektup
8. -Pavlus’tan Korintlilere İkinci Mektup
9. -Pavlus’tan Galatyalılara Mektup
10. -Pavlus’tan Efeslilere Mektup
11. -Pavlus’tan Filipililere Mektup
12. -Pavlus’tan Koleselilere Mektup
13. -Pavlus’tan Selaniklilere Birinci Mektup
14. -Pavlus’tan Selaniklilere İkinci Mektup
15. -Pavlus’tan Timoteos’a Birinci Mektup
16. -Pavlus’tan Timoteos’a İkinci Mektup
17. -Pavlus’tan Titus’a
Mektup
18. -Pavlus’tan Filimon’a Mektup
19. -İbranilere Mektup
20. -Yakup’un Mektubu
21. -Petrus’un Birinci Mektubu
22. -Petrus’un İkinci Mektubu
23. -Yuhanna’nın Birinci Mektubu
24. -Yuhanna’nın İkinci Mektubu
25. -Yuhanna’nın Üçüncü Mektubu
26. -Yahuda’nın Mektubu
27. -Vahiy
Bu kitaplar içinde
ilk yazılanların Pavlus’un mektupları‚ son yazılanların ise Yuhanna’ya ait olan
mektuplar olduğu genel kabul gören bir husustur. Ancak bu İnciller dışında
başka İnciller de vardır. Yakub’un Çocukluk İncili, Tomas’ın Çocukluk İncili
bunlardandır. Bunlardan başka Nag Hammadi metinleri arasında yer alan başka
kitaplar vardır.
Barnaba gibi…
Barnaba İncili'nin
diğer dört İncil'den ayrıldığı en önemli noktalar şunlardır:1. Barnaba İncili, Hz. İsa'nın ilâh veya Allah'ın oğlu olduğunu kabul etmez.
2. Hz. İbrahim'in kurban olarak takdim ettiği oğlu Tevrat'ta belirtildiği ve Hıristiyan inançlarında anlatıldığı gibi İshak değil, İsmâil (a.s.)'dır.
3. Beklenen Mesih Hz. İsa değil Hz. Muhammed'dir.
4.Hz. İsa çarmıha gerilmemiş, Yahuda İskariyoth adında biri ona benzetilmiştir.
Sankramentler,
Vaftiz
Vaftizin temel şartları
su, din adamı, aday ve kutsal sözleri ihtiva eden formüldür. Bunlar vaftizin
varlığını sağlar. Vaftiz adayın üç defa suya dalması esnasında din adamının
formülü söylemesiyle/okumasıyla gerçekleşmiş olur. Ancak törene dönüştüğünde
bunları içinde barındıran uzun ayinlerden, dua, ilahi, inanç ilkeleri, tövbe,
güçlendirme ayini, komünyon verme ayini gibi geniş ritüeller yapılır.
Vaftiz ömürde bir
defadır ve Hıristiyanlığa giriş ve kabul ayinidir.
Güçlendirme
(Konfirmasyon, Mühürleme)
Elçiler döneminde ve ilerleyen yüzyıllarda
vaftiz su ve ruh vaftizi olmak üzere bütündü. Sonradan ikincisi
Güçlendirme/Mühürleme adı verilen ayrı bir ayine dönüşmüştür. Aslında en eski
gelenek vaftizle güçlendirme ayinlerinin peşpeşe yapılması şeklindeydi.
Sonradan bazı kiliseler vaftizi bebeğe/çocuğa uyguladığı taktirde ikincisinin
ergenlik döneminde (13-16 yaş) yapılmaya başlandı. Vaftiz olmuş birisi bu
sakramenti ömründe bir defa alabilir.
Evharistiya
(Rab’bin Sofrası)
Evharistiya İsa’nın
havarilerle yediği son akşam yemeği hatırasına uygulanan bir toplum/birlik
ayinidir. En eski ve temel amacı birlik olmak ve şükretmektir. Evharistiya’nın
kelime anlamı da şükretmektir.
Evharistiya ayini
tekrarlanan bir ayindir. Kiliseler arasında her gün icra eden (Katolik Kilise)
kiliseler vardır. Ortodokslar, Ermeniler ve daha az olmak üzere Süryaniler
Pazar günlerinde ve yılın belli günlerinde/yortularında icra ederler. Bireyin
istediği zaman katılabileceği bir ayin olup ne kadar katılım gerçekleşirse iyi
olacağı şeklinde genel bir değerlendirme vardır. Yılda en azından bir defa
katılım yeterlidir.
Tövbe
(İtiraf ve Bağışlama)
Tövbe’nin sakramental
bir ayine dönüşmesi vaftizin bütün günahlardan arındırıp kurtuluşu kazandırması
anlamına ilişkin gelişmelerin etkisiyle olmuştur. Kişinin vaftizden sonra
kazandığı, işlediği günahların ne olacağı konusu ve Kutsal Kitap’ta tövbe ve
itirafa, bağışlamaya yer verilmesi (Yuh.20:23;Yak.5:16) itiraf ve bağışlama
ritüelini doğurmuştur. Ancak bu tövbe ritüelinin uygulaması sırasıyla
günahlardan dolayı pişmanlık, itiraf, bağışlama ve kefaret uygulamaları
şeklinde biçimlenmesine yol açmıştır. Bu, kefaret olarak endülüjansa ve ceza
olarak afaroza kadar uzanan bir süreçtir.
Evlilik
Evlilik, yaratılışta
Adem ile Havva’nın göksel evlilikleri hatırasına ve İsa’nın İncil’de düğünü
kutsamasına matuf olan sakramental ayin kabul edilir.
Evlenmeye manisi
olmayan çiftin kiliseye müracaatı sonrasında din adamının huzurunda
ahitleşmelerde bulunmasıdır.
Evlilik ayini
çoğunlukla kiliselerde uygulanır. Evlenecek çift kilisede ayin yapılan alanın
girişinde din adamının önünde iki şahitle birlikte durur. Evlilik tacı ve
yüzükler de orada bulunur. Din adamı, çiftlerden ömür boyu bağı
koparmayacaklarına dair söz alır. Birbirlerine önce teker teker, sonra ikisi
birlikte söz verirler. Din adamı bu arada kutsama sözlerini ifade eden formülü
de söyler. Böylece Tanrı’nın, şahitlerin ve kilisenin huzurunda evlenmiş
olurlar.
Ruhban Takdisi
Hıristiyanlıkta kilise
hiyerarşisinin bütün rütbeleri için düzenlenen ayinleri sakramental ayin
değildir.
Ruhban takdisi
ayinleri hiyerarşideki üç rütbe için geçerlidir. Bu üç rütbe üç temel hiyerarşi
olup elçiseldir. Bunlar, diyakos, papaz ve piskopos rütbeleridir. Bu hiyerarşik
rütbelerin üzerinde gözüken her rütbede bulunan ruhban bu üçünden altta olanı
mutlaka almış demektir. Diğer, papalık, patriklik, başpiskoposluk, başdiyakos
gibi rütbeler görev/makam rütbeleridir.
Hasta Yağı
Hasta yağı ritüeli
hastalara ve ölümü yakın olduğu düşünülenler uygulanan bir ritüeldir. Hasta din
adamı tarafından okunarak kutsanmış yağ ile meshetme biçiminde icra edilir.
Şifa ve günahların affı için uygulanır. Bu uygulama toplu halde veya özel
olarak yapılabilir.
Toplu halde yapılırsa
hasta olan kişiler cemaatle birlikte kilisede toplanırlar, kısa bir duadan
sonra İncil’den parçalar okunarak uygulanır. Özel şekilde yapılırsa kısa bir
tören yapılırken hastanın alnına ve ellerine kutsal yağ sürülür.
Hıristiyanlıkta İbadet
İbadet söz konusu
olunca ibadet mekanları akla gelmektedir. İlk Hıristiyanların Yahudi geleneğini
sürdürerek havralara gittikleri anlaşılmaktadır. Ancak hemen Havariler çağında
evlerde toplanarak icra edilen uygulamalar görülmektedir. Bu, toplumun
genelinin ibadet
mekanından uzaklaşarak kendilerine göre birlik ve beraberlik oluşturma
(Son Akşam Yemeği hatırasına ekmek bölerek şükretme/Evharistiya ritüeli gibi),
dolayısıyla yeni ibadet mekanı zuhur etmesi anlamı taşımaktadır. Sonraki
süreçte Hıristiyanlık kovuşturmaya tabi tutulduğu için evlerde, gizli
mekanlarda ibadetlerini icra etmişlerdir.
Bilinen en eski kilisenin
Suriye’de Dura Europos’da bulunmuştur. III. Yüzyılın ilk yarısına ait olduğu
tahmin edilmektedir.
- Noel:
İsa’nın doğum günü kutlamasıdır. Eski İngilizce ‘Mesih’in ayini’ anlamına gelen
‘Christes maesse’ kelimesinden Christmas şekline dönüşmüş haliyle
isimlendirilmektedir. Ermeni Kilisesi doğuş anlamında Tznunt kelimesini kullanmaktadır.
Ortodoks, Katolik ve
Protestan kiliseler 25 Aralıkta kutlamaktadırlar. Ermeni Kilisesi ise 6 Ocakta
kutlar. Ermeniler Epifani’yi, yani İsa’nın tanrı olarak yeryüzünde görünüşü
anısına kutlanan yortuyu da bu günde kutlar. İsa’nın doğumu, vaftizi, sünneti
hepsini bir arada kutlar.
Noel kutlamaları
kilisede Evharistiya ayiniyle icra edilir. Yeni yıl kutlamaları anlamı
taşıdığından evlerdeki kutlama noel ağacı, noel baba ve hediyelerin yer aldığı
neşeli kutlamalar anlamına gelmektedir.
Noel öncesinde büyük
oruç devrelerinden birisi Noel perhizi (Advent) yer almaktadır.
-
Paskalya:
Yahudi geleneğindeki Pesah (Fısıh)’ın
dönüşmesi ile oluşmuş ve İsa Mesih’in çarmıhta ölümü ve dirilişi hatırasına
düzenlenen bir yortudur. Kilise Babalarının eserlerinde Mesih’in paskalyası
biçimiyle de ifade edilmiştir. Başlangıçta Yahudi paskalyasıyla aynı dönemde
(14 Nisan) kutlanırdı. İznik Konsili’nde bahar ekinoksunun ardından gelen ilk
dolunaydan sonraki Pazar olarak belirlenmiştir.
Paskalya İsa Mesih’in
ölümden dirilişi hatırasına kutlanan bir ayindir. Ancak öncesinde elli günlük
(yedi hafta kadar) Büyük Oruç vardır. Büyük Oruç öncesindeki gün Kül
Çarşambası diye isimlendirilir. Kül, acı ve tövbe işareti olarak
kullanılırdı. Bu nedenle acılı tövbe günlerinin başlaması nedeniyle yapılan
Evharistiya ayini yanında küllerin takdis edilmesi ve inananların üzerine
serpilmesi şeklinde uygulanan bir ayindir. Paskalya öncesi hafta İsa’nın son
haftası anısına düzenlenmiş biçimdedir. Paskalya sonrasında da 40 gün sonra
Mesih’in göğe yükselişi anısına kutlama yapılır.
-Pentekost:
Paskalyadan elli gün
sonra Havarilerin üzerine Kutsal Ruh’un ateşten dillere benzer şekilde inmesi
hatırasına uygulanan bir yortudur.
Bunlar dışında bir çok
kutlama vardır. 15 Ağustos’ta Meryem’in Göğe Alınışı anısına kutlanan bir yortu
vardır. 14 Eylül’de Haç Yortusu vardır.
-
Oruç
, Noel ve Paskalya
öncesi oruçları dışında Çarşamba ve Cuma oruçları vardır. Bu günlerin acı
olması hatırasınadır. Çarşamba, İsa Mesih’in Yahudilerce ele verilmesi Cuma ise
çarmıha gerilmesinin acı hatırasına tutulmaktadı
Hıristiyanlığın
temeli…
Hıristiyanlık
öğretisinin temelinde İsa Mesih fikri vardır. Buna göre İsa Mesih hem tanrıdır
(Oğul) hem de tanrının bedenlenmiş insan halidir. O, kurtarıcıdır.
gibi konulara ağırlık
vererek çalışalım.
GEÇMİŞ SINAVLARDAN SORU ÖRNEKLERİ
Uluslararası Dinler Tarihi Derneği (International
Assosiation for History of Religions: IAHR), nerede ve ne zaman kurulmuştur?
1873 CENEVREDE
İslamın içinde büyüyüp de Cahiliye Dönemini bilmeyen bir
kimse İslam’ı merhale merhale bozar dediği nakleden İslam Büyüğümüz kimdir?
HZ ÖMER
Diğer dinleri bilmek birçok faydalar içermektedir.
Dinler Tarihinde tartışılan önemli konulardan biri de
"Dinin Kaynağı" konusunda olmuştur. Dinin kaynağını, bilimsel yoldan
izaha yönelen birçok Batılı bilgin, kendi zamanlarında hâkim olan teorilere
göre dinin kaynağını izaha çalışmışlardır. Aşağıdaki eşleştirmede dinin kaynağı
konusunda hangisi yanlış olarak eşleşmiştir?
(bunlar doğru
şıklar 5.şık biraz değiştirilip sorulabilir
cevap durkheim olan şıkk olacak
1- E. Bûrnette Tylor: 1871
yılında yayınladığı İlkel Kültür (Primitieve culture) isimli
kitabında Din'in kaynağının
"Animizm" yani "ruhculuk" olduğunu ileri sürmüştür. İlkel
toplumlarda hakim olan
Atalara tapmanın, Fetişizm'in ve Büyünün, Animizm'den
kaynaklandığını belirtmiştir.
Ona göre ilk insan, ruh'un farkına rüyada varmıştır. Uyku
halinde, insandan ayrılan ve
dolaşan ruh'a ilk insan inanmış ve ona saygı göstermiştir.
Daha sonra çevresindeki
varlıklarda da ruh'un olduğuna inanan ilkel insanlar, etraflarında
iyi ve kötü ruhlar
tasarlamaya başlamışlar ve böylece Animizm yaygınlaşmıştır. Tylor'a
göre, ilk din ve çok tanrıcılık
(politeizm) Animizm’den çıkmıştır.
2- R. R. Marett: 1900 yılının
başında yayınladığı "Animizm Öncesi Din"
(Preanismistic Religion)
isimli makalesinde, Marett, dinin ilk şeklinin ruh inancı
olmadığını; soyut bir güç
olan Mana ile karşılaşmanın meydana getirdiği "Mistik korku ve
hayret duygusu" nun,
dinin ilk şeklini meydana getirdiğini ileri sürüyordu. Marett'in
doğrultusunda bir grup
bilgin, bu teoriyi benimsemiş ve geliştirmiştir.
3- J. G. Frazer: 1900 yılında
"Altın Dal" isimli eserinde bir başka Animist öncesi
hipotez ileri sürmüştür. Buna
göre insanlık tarihinde büyü, dinden önce gelmektedir.
Böylece, insanlığın ilk dinî
törenlerinin büyü törenleri olduğunu belirtmektedir.
4- Herbert Spencer: İngiliz
felsefecisi Spencer de dinin kaynağı hakkında ilkel kabile
dinlerinin kaynağının korku
olduğunu ve bunun da Atalara Tapınma şeklinde kendini
gösterdiğini, atalara
tapınmanın da diğer ibadet şekillerinin gelişmesini sağladığını
söylemiştir.
5- E. Durkheim: 1912 yılında yazdığı "Dini Hayatın
İbtidâî Şekilleri" isimli kitabında
Durkheim, dinin kaynağına sosyolojik bir yaklaşımla
yaklaşmaktadır. Durkheim, bu
kitabında, Din'in, sosyal tecrübenin bir yansıması
olduğunu savunmaktadır. Durkheim'e
göre ilk sosyal ünite
klan'dır. Klan ise bir totem etrafında şekillenmiştir. Totem olarak
kabul edilen varlık,
kutsaldır. Klan buna saygı duymaktadır. İnsanlığın ilk dinî şekli de
Totemizmdir demiştir. O,
Totemizmin aynı zamanda "Kutsal" ve "Klanı" sembolize
ettiğine işaret ediyordu.
Durkheim'in ileri sürdüğü Totemizm fikri, büyük etnoloğlar
tarafından şiddetle
eleştirilmiştir. Durkheim, görüşlerinde sübjektif davranmakla itham
edilmiştir. A. Goldenweiser,
en ilkel kabilelerin ne toteme, ne de klana sahip olmadıklarını
ortaya koymuştur.
6- Max Müller: Dinin kaynağı
hakkında görüş ileri süren diğer bir bilgin de Müller
olmuştur. Mülller'e göre,
insanlığın ilk dini Naturizm (tabiatçılık) yani tabiat varlıklarına
tapınmadır. Müller bu görüşü
ileri sürerken, Hinduizmin Veda'larına dayanmıştır. Ona göre
Veda'lardaki Tanrı
İsimlerinin tabiat olayları ile yakın ilişkisi vardır. Meselâ, Agni, ateş;
Dyans, gök anlamına
gelmektedir. İnsanların "Güneşe taptıklarını" da ifade etmiştir. Ona
göre, ilk insan için tabiat,
büyük bir korku unsuru olmuştur. Böylece de tabiat kuvvetlerine
tapınma meydana gelmiştir. Bu
da dinin kaynağını meydana getirmiştir. Bunun için
Müller, dinin kaynağı olarak
Naturizm'i kabul etmektedir. Ancak 1870 yıllarında
Sanskritçe uzmanı Abel
Bergaigne, Veda ilâhilerinin tabiatçı bir dinin ifadesinden uzak
olduğunu ve onların yüksek
kültürlü aşırı kuralcı rahipler sınıfının eseri olduğunu ispat
etmiştir.
7- Andrevv Lang ve Wilhem
Schmidt: Dinin kaynağı hakkında görüş ileri süren diğer
bir bilgin de İskoçyalı Lang
idi. Lang, Avusturalya'nm ilkel kabilelerinde ne Animizm'e ne
de Totemizm'e
rastlanmadığını, ancak "Bir Yüce Varlık" kavramına, insanların
inandıklarını ileri sürerek
bu yüce Varlık, insanları denetliyordu demektedir. The Making
of Religion (Dinin Oluşumu)
isimli eserinde Lang, Animizmi, Tabiatçılığı, Atalar kültünü
reddediyordu. O, delillerini
ilkel kabilelerde mevcut olan "Yüce Varlıklar" üzerine
dayandırıyordu. Lang'ın bu
görüşü, daha sonra hararetli bir şekilde Wilhem Scmidt
tarafından savunuldu.
Schmidt, "Tanrı Fikrinin Kökeni" (Der Ursprung Der Gottesidee) adı
ile yazdığı muhteşem
kitabında, insanlığın ilk önce "Bir Yüce Tanrı'ya" inandığını, ancak
daha sonra bu Tanrıyı
unutarak veya ihmal ederek, putlara saygı gösterdiğini açıklıyordu.
Böylece insanlığın başlangıçta
"Bir Yüce Tanrı'ya" inandığını ifade etmiş oluyordu.
Schmidt'e göre, İlk Din,
gökte yaşadığına inanılan, iyilik sever, her şeyi bilen, yaratıcı ve
ebedî bir "Büyük
Tanrı" inancından ibarettir. Bunun için Schmidt'e göre başlangıçta her
yerde bir İlkel Monoteizm
mevcuttu. Schmidt'in bu görüşü de bir takım tenkidlerle
karşılaşmıştır. Özellikle
Batıda geliştirilen pozitivist ve Materyalist teorilerle etkisiz hale
getirilmiştir.
Dinin ilk şeklinin Monoteizm olduğunu savunan bunu da
bütün ilkel kabilelerin inançlarında mutlaka yüce tanrı düşüncesi olduğunu
ileri sürerek delillendiren iki bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
E.Andrew Lang-Wilhelm Schmidt
Geleneksel Kabile Dinlerinin genel ortak özellikleri
bulunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu ortak özelliklerden biri değildir?
C. Geleneksel Kabile Dinlerinin bir kurucusu bulunur
Japonya’nın en kuzeyindeki Hokkaido adasında avcılık ve
toplayıcılık yapan, ancak XIX. Yüzyıl sonlarına doğru yerleşik hayata geçmeye,
ardından modern yaşama ayak uydurmaya zorlanan yerli kadim bir halkın dinidir.
Onların arasında üç husus dikkat çekicidir. Bunlar, ruh-enerji (ramat),
tanrı-ruh (kamui) ve sunak (ınau) kavramlarıyla özetlenebilir. Bu
geleneksel kabile dini hangisidir?
AİNU
Afrika Kabile Dinlerinden olup
Sudan’da yaşayan yirmi civarında klanı bulunan bir kabilenin dinidir. Yüce
Tanrıları ya Nihailik ya da Jok diye isimlendirilen yağmur yağdıran göksel
tanrıdır. Bunun yanında her insanın koruyucu ruhu gibi bir tanrısal varlığı var
olduğuna inanırlar. Bu geleneksel Kabile dininin adı nedir?
DİNKA
Aşağıdakilerden hangisi Gondların Yüce Tanrısıdır?
BHAGAVAN
Konfüçyanizm’de Wu king ve si-shu neyin ifadesidir?
5 KLASİK 4 KİTAP
Dünyanın en eski bekar keşişler teşkilatı hangi dinde
ortaya çıkmıştır?
B.Budizm
Aşağıdakilerden hangisi Yahudiler için kullanılan
isimlerden biri değildir?
SAMİRİ B.
İbrani C. İsrailli D. Musevi E. Yahudi cevap samiri
Dinde ahlaki öğretileri ön plana çıkaran Çin dini
aşağıdakilerden hangisidir?
A.TAOİZM B.Caynizm
C.Konfüçyüsçülük D.Budizm E.Hinduizm cevap Taoizm
16. Aşağıdaklerden hangisi tabiattaki düzeni takip etmeyi en
temel felsefe oalrak ela alan Çin dinidir?
A.İslam B. TAOİZM C.Konfüçyüsçülük D. Şintoizm E.Sihizm cevap taoizm
GEÇMİŞ DİNLER TARİHİ VİZE SINAVI SORULARINDANÖRNEKLER
Dinler tarihinin konusunu en iyi aşağıdakilerden hangisi
açıklamaktadır?
YAŞAYAN YADA ÖLÜ BÜTÜN DİNLER
Batıda, modern anlamda Dinler Tarihi çalışmaları onun ile
başlamıştır. O, dilbilim, mitoloji ve din araştırmalarına geniş ilgi uyandıran
bir Alman Şarkiyatçısı yani doğubilimcisidir. 1845’te, Zerdüşt dininin kutsal
kitabı Avesta üzerinde çalışmaya başlamıştır. Kimdir bu bilim adamı?
MAX MÜLLER
Karşılaştırmalı Dinler Tarihi alanında dünyanın en önde
gelen simasıdır. Onun, Kitabu’t-Tahkik ma li’l-Hind adlı eseri,
mukayeseli Dinler Tarihi açısından büyük önem taşımaktadır. Günay Tümer onun
hakkında doktora tezi hazırlamıştır. Kimdir bu büyük İslam Alimi?
BİRUNİ
Aşağıdakilerden hangisi Tarihi Edyan yazarlarından biri
değildir?
ÖMER BUDDA ÖMER
RİZA DOĞRUL
yazarla r mitthat
seydişehri esad şemsettin
Aşağıdakilerden hangisi diğer dinler hakkında bilgi sahibi
olmanın önemini ifade etmez?
İSLAMIN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ
DİĞER DİN MENSUPLARINA GÖSTERMEM
Dinin kaynağı hakkında görüş ileri süren diğer Batılı
bilginlerin zıddına "Bir Yüce Varlık" kavramına, insanların
inandıklarını ileri sürerek bu yüce Varlık, insanları denetliyordu diyen bilim
adamı kimdir?
ANDREW LANG
İslama göre din duygusunun kaynağı nedir?
DOĞUŞTANDIR
Yeryüzündeki dinler içinde monoteizmi en iyi şekilde
açıklamış olan din hangisidir?
İSLAM
AşağıdLakilerden hangisi Geleneksel Kabile Dinlerinin genel
özelliklerinden biri değildir?
TEK TANRI İNANCI VARDIR
Hangisi Yorubaların yaratılışa dair inançları arasında
yer almaz?
İNSAN ÇİFTİ TTANRILARDAN DOĞUM YOLUYLA
Japon evlerindeki minyatür mabedlere ne ad verilir?
KAMİDANA
Tabiatla ilgili inançlardan hangisi Geleneksel Türk Dininde
bulunmaktadır
GÖK TENGRİ YÜCE TTANRIDIR
Konfüçyanizmde Ren ne demektir?
HERKESİN HAK VAZİFELERİNE SAYGILI OLMAK
Aşağıdakilerden hangisi Beş klâsik (Wu King) eserlerinden
biri değildir?
KONFİÇYUS
KONUŞMALARI ( tören şiir tarih değişik)
Tao, alemin işleyişini sağlayan ezeli güçtür. Bunun altında
oluşu sağlayan iki zıt güç vardır: Yin-Yang (Olumsuz, dişi, soğuk, karanlık
ile; olumlu, erkek, sıcak, aydınlık). Bunların işleyişini kim sağlar?
TAO
Çok sayıda kutsal kitabı var. En önemlileri Vedalardır.
Aşağıdakilerden hangisi bu Vedalardan biri değildir?
KİRİŞNA VEDA
(RİG SAMA YAJUR ATTHARYA)
Aşağıdakilerden hangisi Hint Avatarlarından biridir?
RAMA
Maha-Devi nedir?
TANRI ÇAKÜLTÜ
Budizm'de göze batan iman ilkesi yani üç cevher kabul edilen
ilke hangisidir?
BUDA DHARMA SANGHA
Çinlilerde aşağıdakilerden hangisi en büyük günah olarak
kabul edilmiştir?
EVLENMEDEN YADA OĞUL BIRAKMADAN ÖLMEK
Aşağıdakilerden hangisi Laik Budistlerin uymakla mükellef
bulundukları beş emirden biri değildir?
MEYVE VE BAL
YEMEMEMEK
(canlı gayrı yalan
hırsızlık alkol
İslam Bilginleri hak ve batıl dinler için hangi ibareyi
kullanmıştır?
MİNEL NİHAL
Tri-Pitaka nedir?
BUDİZMİN KUTSAL KİTAPLAR
TUBA OKUR
3 dersi başarıyla
geçmem için dualarızda bulunmak dileğiyle …..başarılar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder