DİNLER TARİHİ 13. ÜNİTE SORU VE CEVAPLAR

DİNLER TARİHİ 13. ÜNİTE SORU VE CEVAPLAR

1-günümüz hıristiyanlığı hakkında bilgi verir misiniz?

1-Hıristiyanlık, bugün dünyanın en fazla nüfusa sahip dinidir. Yedi milyarlık dünya nüfusunun yaklaşık iki milyar üç yüz milyonu Hıristiyan olarak bilinir.

2-mesih yanlısı anlamına gelen Hıristiyan kavramı ilk hangi cemaat için kullanılmıştır?

2- Elçilerin İşleri’nde geçen Mesih yanlısı anlamındaki kelimenin ilk olarak Antakya cemaati için kullanıldığı tahmin edilmektedir. Grekçe metinlerde aynı anlamla Christianos şeklinde geçmektedir.

3- kilise ne anlama gelmektedir?

3- Birinci yüzyıldan sonra yaygınlık kazanmıştır. Cemaat anlamına gelmektedir. Hıristiyan toplumunun bütününü anlatan bir kelimedir. Bu kelime Yeni Ahit’in Grekçe metninde ekklesia şeklinde geçmektedir.

4- Hıristiyanlık öğretisinin temelinde hangi fikir vardır?

4- Hıristiyanlık öğretisinin temelinde İsa Mesih fikri vardır. Buna göre İsa Mesih hem tanrıdır (Oğul) hem de tanrının bedenlenmiş insan halidir. O, kurtarıcıdır.

5- Hıristiyanlıkta kurtuluş fikri ne anlama gelmektedir?

5- Hıristiyanlıkta kurtuluş fikri vardır. Kurtuluş, tanrı katından kovulan insan için ceza anlamı taşıyan dünyadan kurtulup tanrı katına yeniden yükselme anlamına gelmektedir. Tanrı biricik oğlu İsa Mesih’i yeryüzüne göndererek asli günahı çarmıhta ölümüyle ortadan kaldırmış, dirilerek tanrılığını ortaya koymuş ve göğe yükselmiş, yeryüzünde kendisinden sonrakilerin kurtuluşu için Mesih Kilisesini kurmuştur. Bütün bunlar tanrının planı dahilinde olmaktadır. Hıristiyan düşüncesinde kurtuluş ruh için söz konusudur. Ancak kiliseye dahil olanlar, yani Hıristiyanlar kurtulabilir

6- Hıristiyanlıkta önemli şahsiyetlerin başında kim gelmektedir?

6- Hıristiyanlıkta önemli şahsiyetlerin başında Pavlus gelir. Onu Hıristiyanlığın kurucu peygamberi olarak görenler vardır.

7- İsa Mesih fikrini formülüze eden kimdir?

7-pavlus

8-hıristiyanlığın geçmişi kaç yıla dayanmaktadır?

8- Hıristiyanlık yaklaşık iki bin yıllık tarihsel sürece sahiptir.

9- Bugünün kadim kiliseleri arasında nüfus bakımından en kalabalık olanları ve en bilinenleri hangileridir?

9- Katolik Kilise, Ortodoks Kilise ve Protestanlıktır. Ancak kadim geleneklerini sürdürmede ısrarlı olan Nasturi, Süryani, Ermeni, Kıpti ve Habeş kiliselerini de belirtmek yerinde olur

10-Hıristiyanlığın tarihsel süreci hangi dönemde başlar? Süreci başlatan en önemli unsur hangisidir?

10-Hıristiyanlığın tarihsel süreci İsa Mesih ve havarilerin yaşadığı Miladın ilk yüzyılında Kudüs’teki ortamı hazırlayan evvelki zaman dilimini kapsamaktadır. Kudüs’te Hıristiyanlığın doğmasına yol açan temel unsurun Yahudiler olduğunu söylemek mümkündür. Bu süreç içerisinde şu dört husus Hıristiyanlığın biçimlenmesinde etken olmuştur: Kutsal Kitap, öncekilerin uyguladığı gelenek, Kilise Babaları ve kilise konsilleri.

11-Hıristiyan düşüncesinin biçimlenmesinde hangi kültürler etkili olmuştur

11-Grek, Roma, Pagan ve Helenistik kültürler

12-hz. İsa ile ilgili iki temel yaklaşım hakkına bilgi veriniz.

12-İsa ile ilgili iki temel yaklaşımdan bahsedilebilir. Bunlar tarihsel İsa ve inanılan İsa şeklinde ifadesini bulur.

13- İnciller hz. İsa yı nasıl tanıtır?

13-İnciller İsa’nın Yahudi soyundan geldiğini şecere vererek ortaya koyarlar. Meryem’in oğlu olduğunu belirtir. İsa, şecerede Meryem’in kocası Yusuf’la Yahudi soyuna bağlanır. Nasıralı olarak isimlendirilir. Yuhanna İncili’nin tanımlamasını bu ve başka isimler yanında şöyle özetlemek mümkündür: Aziz Bakire Meryem’den ve Ruh’tan doğan, Davutoğlu, Tanrı’nın Biricik Oğlu Rab İsa Mesih’tir

14-İsa’nın mesajında ağırlıklı olarak hangi iki konu dikkat çekmektedir?

14-  İsa’nın mesajında ağırlıklı iki konu dikkat çekmektedir:

Birincisi ansızın gelecek kıyameti hatırlatma ve buna tövbe ederek hazır olmaya davettir. Buradaki kıyameti daha çok dünyanın sonunda kurulacak ‘İlahi Mesih Devleti’ (Tanrı Krallığı) gibi tanımlamalar anlatmaktadır.

İkincisi ise, “Musa Şeriatı”dır. İsa, sinagoglara gitmiş, şeriatı yıkmaya değil tamamlamaya geldiğini söylemiş ve hahamların elinde oyuncak haline gelmiş şeriatı düzeltmek için mücadele etmiştir

15-İncillerde bazı farklarla havarilerin isimleri nelerdir?

15-Petrus ve kardeşi Andreas, Zebede’nin oğulları Yakup ve Yuhanna, Filipus, Bartolomeus, Matta, Tomas, Alfeus’un oğlu Yakup, Taddeus, Gayur Simun, Yahuda İskaryot. Sonuncusu İsa’yı ihbar ederek çarmıha gerilmesine neden olur. Onun yerine sonradan İsa’nın öğrencilerinden Mattias (Matiya) seçilir.

16-İnciller İsa’nın çarmıha gerilmesi olayını nasıl aktartır?

16-İnciller İsa’nın Yahudilerin çoğunluğunca benimsenmeyip hatta İsa’ya karşı Roma valisini ve yetkililerini tahrik edip kışkırttıklarını göstermektedir. Onun havarileriyle Kudüs’e yürüdüğünü, son akşam yemeğini yediklerini, o akşam (Perşembe gündüzünü Cuma gecesine bağlayan akşam) tutuklandığını, Cuma günü öğle çarmıha gerildiğini, üç gün sonra Pazar sabahı dirildiğini, elçilere ve kadınlara göründüğünü, kırkıncı gün göğe yükseldiğini anlatmaktadırlar.

17-Hıristiyanlığın temel teolojik meseleleri nelerdir?

17-Tanrı (Kutsal Üçlü Birlik/teslis), asli günah, kefaret, kurtuluş, ahiret, sakramentler

18-Kudüs merkezli Yahudi-Hıristiyan cemaatini diğer Yahudilerden ayıran temel özellik nedir?

18-İsa-Mesih inancıdır.

19-Ebiyonitler  kime denir?

19-ilk cemaat(Yahudi-Hıristiyanlık) Kudüs’ün M. 70 yılında tahrip edilmesinden kısa bir süre önce şehri terk ederler ve Pella’ya yerleşirler. Bunlara Ebiyonitler denir ve VI. Yüzyıla kadar yaşadıkları ileri sürülür.

20-pavlus kimdir?

20-Pavlus, Tarsuslu bir Yahudi olup hahamdır. Roma vatandaşıdır. Azılı bir İsa taraftarlığı düşmanıdır. Kudüs merkezli ilk cemaate büyük eziyetler vermektedir. Bu ilk cemaati takibat için gittiği bir Şam yolculuğunda İsa Mesih bir görümde ona görünür ve uyarıda bulunur. Gözleri görmez bir şekilde Şam’a ulaştırılan Pavlus, orada vaftiz olarak İsa taraftarı olur. Üç yıl kadar buralarda kaldığına dair bilgi vardır. Sonra Kudüs cemaati arasında görülür. Nasıl katıldığı bilinmez.

21-pavlus a niçin“Yabancıların Havarisi” deniliyordu?

21-Pavlus Antakya’dan ayrıldıktan sonra bugünkü Hıristiyanlığın oluşumunun temelini attığı seyahatlerini gerçekleştirir. Bu seyahatlerinde Pavlus, mesajlarını daha çok Gentileler (Yahudiler dışındaki yabancılar) arasında yayar. Bu sebeple O, “Yabancıların Havarisi” olarak isimlendirilir.

22-pavlus un yaydığı mesajların temeli neye dayanıyordu?

22-Yaydığı bu mesajların temelini Yahudi geleneğinin ilgası ve İsa’nın evrensel kurtarıcı olduğu inancı oluşturur. Putperestlerin ilgisini çeken noktalar da bunlardır.

23-Hıristiyanlığın asıl gelişimi kim tarafından nerde sağlnmıştır?

23-Pavlus ile birlikte yayılan Hıristiyanlığın asıl gelişimi Avrupa’da olmuştur. Gentileler arasında sürdürmesi temel etkendir. Hıristiyanlıktaki kurtuluş doktrininin Pagan-Putperest anlayıştaki Avrupa’nın ezilen köylü ve köleleri arasında hemen benimsenmesi de diğer bir etkendir. Hıristiyanlığı kabul eden üst sınıf insanlar ise Roma vatandaşı olma özelliklerini kullanarak bu dinin yayılmasında öncü rolünü üstlenmişlerdir.

24-hıristiyanlık ne zaman kurumsallaşmaya başlamıştır?

24-Hıristiyanlığın ortaya çıkışından bağımsız kiliselerin belirmeye başladığı V. Yüzyıla kadarki dönem yayılma ve kurumsallaşma süreci olarak değerlendirilebilir. Dört asırlık bu dönemde Roma İmparatorluğu’nun Hıristiyanlığa bakış açısı üç devre geçirmiştir. V. Yüzyılda ise ana kiliseden kopmalarla bağımsız kiliselerin oluşum dönemi başlamıştır.

25- Hıristiyanlığa bakış açısı kaç devre geçirmiştir, bilgi veriniz

25- Hıristiyanlığa bakış açısı üç devre geçirmiştir.

İlk dönemin birinci devresinde, yani I. Yüzyılda Roma İmparatorluğu Hıristiyanlığı bir Yahudi mezhebi olarak görmüş, milli bir din olduğundan zarar getirmeyeceğini düşünerek müsamaha göstermiştir.

İkinci devre ise; Hıristiyanlık için ölüm kalım savaşının olduğu bir dönemdir. Trajan (M. 98-117)’dan Diocletian (M. 284-305)’a kadarki Roma imparatorlarının çoğu Hıristiyanlara işkence yapmış, bazısı ordudaki Hıristiyanları Ermenistan bölgesine sürmüş; bazıları da Hıristiyanlığa girilmesini yasaklayan fermanlar yayınlamışlardır. Bu devre Hıristiyanların yoğun olarak takip edilmelerinden dolayı gizli ibadet ettikleri bir dönem olmuştur

Üçüncü devre ise, M. 306 tarihinde Roma İmparatorluğunun başına geçen Konstantin’in iç barışı temin gayesine matuf, bütün dinlere müsamaha gösteren ve tarihe Milano Fermanı diye geçen bir ferman yayınlatmasıyla başlar (M. 313). Böylece Hıristiyanlık serbestlik kazanır ve Hıristiyanların önceki imparatorlar tarafından alınan malları ve bütün hakları iade edilir. Bununla Hıristiyanlık devlet himayesi altına girmiş olur.

26 Hıristiyan inanç ve doktrinleri ne zaman sisemleştirlmiştir?

26- “Havarilerin inanç esasları” denilen metin, İznik ve İstanbul konsillerinde sistemleştirilmiş ve tarihe İznik-İstanbul Kredosu olarak geçmiştir.

27-geleneksel izaha göre Hıristiyanlıkta tanrı anlayışı hangi doktrine dayanmaktadır?

27- Hıristiyanlıkta Tanrı anlayışı, teslis doktrinine dayanmaktadır. Baba-Oğul-Ruhulkudüs unsurlarından müteşekkil teslisin birinci unsuru olan Baba’nın görevi, sevgisi dolayısıyla insanlığı yaratmak; Oğul’un görevi‚ insanlığı kurtarmak; Ruhulkudüs’ün görevi ise insanlara inayet bahşetmektir. Birbiriyle bağlantılı çalışan bu üç unsur tek bir Tanrı’yı oluşturmaktadır.

28- Hıristiyanlıkta, genellikle kiliselerde icra edilen ibadet, batı dillerinde kangi kelime ile ifade edilir?

28- Liturgy (Türkçe’de Litürji) kelimesiyle ifade edilir. Bu kelime Grekçe umuma ait faaliyet anlamına gelen Litourgiadan türetilmiştir.

29- Hıristiyanlıkta kabul edilen Sakramentler (Kilise Sırları)nelerdir?

29- Vaftiz, Evharistiya, Konfirmasyon, Evlilik Töreni, Ruhbanlık Sırrı, Günah İtirafı ve Son Yağlama genel olarak kabul edilen Sakramentlerdir.

30- Hıristiyanlıktaki kilise hiyerarşisinin kiminle birlikte atılmya başlanmışıtr?

30- Hıristiyanlıktaki kilise hiyerarşisinin temeli, havarilerle birlikte atılmıştır. İlk cemaatin başkanı olan Yakub ilerde piskopos olarak isimlendirilecek bir konuma sahipti ve onun cemaat oluşan her bölgeye gönderdiği adamları ise piskopos’un altındaki derecelerin temelini

oluşturmuşlardı.

31- Genel olarak bütün kiliselerde sakramentlerden Ruhbanlık Gizemi ile ilişkilendirilen kaç hiyerarşik kademe oluşmuştur?

31- Genel olarak bütün kiliselerde sakramentlerden Ruhbanlık Gizemi ile ilişkilendirilen üç hiyerarşik kademe oluşmuştur. Bunlar Piskopos, Rahip ve Diyakos’dur. İlk kilise hiyerarşisinin oluşumunda‚ Roma İmparatorluğunun eyaletleri idare sisteminin, yani Roma senatosunun büyük etkisi vardır.

32- IV. Yüzyılın sonuna kadar kaç kilise merkezi vardı?

32- IV. Yüzyılın sonuna kadar üç kilise merkezi, yani metropolitlik vardır.

33- İsa Mesih’in Tanrı olup olmadığı konusundaki tartışmalar hangi konsilde ortaya çıkmıştır?

33- IV.-V. Yüzyıllarda toplanan konsillerde tartışılan ve karara bağlanan meseleler bağımsız kiliselerin oluşmasında önemli bir yere sahiptir. Bu konsillerin ilki İsa Mesih’in Tanrı olup olmadığı konusundaki tartışmaların doğurduğu 325 İznik Konsili’dir.

34-325 İznik Konsilinde  hangi karar alınmıştır?

34-İmparator gözetimindeki İznik piskoposlar meclisinde Arius ve fikri(Arius ,Oğul’un sonradan olduğu ve Baba ile benzer öze sahip olduğu görüşünü savunuyordu) aforoz edilerek Oğul’un mahiyetinin Baba ile aynı cevherden (homoousios) olduğu, yani Athanasius’un fikri kabul edildi. Böylece İsa Mesih’in ezelden beri Tanrı olduğu, Baba ile aynı öze sahip olduğu karara bağlanmıştı

35-İstanbul Konsili’nin toplanmasının önemli nedeni nedir?

35-İstanbul piskoposu Macedonius’un Kutsal Ruh’u Oğul’un bir yaratığı konumuna getiren görüşü İstanbul Konsili’nin toplanmasının önemli bir nedenidir.

36-İstanbul Konsilinde hangi kararlar alınmıştır?

36-Konsilde Macedonius ve görüşü aforoz edilir. Kutsal Ruh’un da Baba ve Oğul gibi tanrısal cevhere (üç uknumda yalnız bir tanrısal cevher) sahip olduğu kararı alınır. Böylece Teslis’in Tanrılığı ifade etmesi imparatorluk inancı haline gelmiş olur. Bu inanç tarihe ‘İznik-İstanbul inanç ilkesi’ diye geçer.

37-Tabiatlar meselesi kim tarafından ortaya atılmıştır ?

37-Tabiatlar meselesi, 381 konsilinde mahkum edilen Suriye Piskoposu Apollinaire’in fikrinden çıkmıştır. O, filozof Platon’un ruhu, akli ve hayvani şeklinde ikiye ayırmasından etkilenerek Kelam’ın, yani Oğul’un akli ruhla aynı olduğu fikrini geliştirir.

Bu, İsa Mesih’te de biri insani diğeri ilahi iki tabiat olduğu fikrini, dolayısıyla Meryem’in insan taşıyan/doğuran (Antropokos) mı yoksa Tanrı taşıyan/doğuran (Teotokos) mı olduğu sorusunu gündeme getirir. Böylece tabiatlar konusu bir meseleye dönüşür.

38-Nasturi Kilisesi’nin oluşmasının sebebi nedir?

38-Efes Konsili (431)’nde aforoz edilen Nestorius ve fikirleri, İran topraklarında etkili olarak günümüzdeki Nasturi Kilisesi’ni doğurmuştur. Nestorius’un fikirleri doğuda, Efes(431)’te aforoz edilmeyerek unutulan hocası Mopsuestia’lı Theodore’un eserleri üzerinden yürüyerek taraftar kazanmıştır.

39-Efes Konsili(431)niçin toplanmıştır ve hangi karar alınmıştır?

39-İmparator II. Thedosius (408–450)’un tabiatlar meselesini halletmek üzere topladığı Efes Konsili(431)’nde “insani ve ilahi tabiatların birleşmiş” olduğu fikri, başka bir ifadeyle “biricik kişilikli iki tabiatlı İsa” fikri hakim olmuştur. Ayrıca Bakire Meryem’in ‘Tanrı annesi’ (teotokos) olduğu kararı alınmıştır.

40-431 Efes Konsili nde hangi karar ve iman esasları belirlenmiştir?

40-451’de Kadıköy’de toplanan konsilde İsa Mesih’in tabiatları meselesindeki tartışmalar dondurularak 431 Efes Konsili kararları yinelenmiştir. Ancak bu sefer “birleşmiş iki ayrı tabiatın” birbirine karışmadan, birbirinden ayrılmadan birleştikleri şeklinde açıklamalı bir karar alınmıştır. Neticede belirlenen iman formülünün metni şöyle idi: “Hepimiz ittifakla bir tek ve biricik Oğul İsa’yı kabul ediyoruz. Ve yine onun bir tek şahısta birleşmiş iki tabiatını kabul ediyoruz. Bu tabiatlar, kendi arasında birleşmemiş, bölünmemiş, ayrılmamış ve değişikliğe uğramamıştır.”

41-431 Efes Konsili sonrasında neler olmuştur?

41-Kadıköy konsilinde aforoz edilen monofizit görüş taraftarları, konsil sonrası çeşitli tarihlerde konsili ve kararlarını kabul etmediklerini yerel konsillerinde ilan etmişlerdir. Böylece Süryani, Ermeni, Kıbti ve Habeş Kiliselerinin bağımsızlıklarını ilan etme süreci başlamıştır.

            Daha sonraki gelişmelerde birlikte hareket eden Roma ve İstanbul kiliselerindeki siyasi

ayrılıklar/tartışmalar Katolik ve Ortodoks Kiliselerin ayrılmış/bağımsız kiliseler olmasını sağlamıştır. İstanbul’un Roma’dan sonra ikinci merkez durumuna gelmesi, Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması (M. 395) ve Doğu Roma’nın yıkılması ile ekümeniklik tartışmalarının zemini hazırlanmıştır.

42-Batı Kilisesi’nde ayrılan son mezheb hangisidir?

42- Batı Kilisesi’ndeki son büyük ayrılma ise XVI. Yüzyılda gelişen Protestanlıktır. Kilise içinde reformu amaçlayan, protesto mahiyeti taşıyan bu akım, Almanya’da Martin Luther’in (Ö. 1546) Kutsal Kitabı ve kişisel imanı ön planda tutan bildirilerini ilan etmesiyle başlamıştır. Neticede Protestan Kiliseler ortaya çıkmıştır. Katolik Kilise’nin de ciddi manada kendisini yenilemesini sağlayarak Modern çağa hazırlamıştır.

43-Doğu menşeli Hıristiyanlık kurumsallaşma sürecini ne zaman tamamlamıştır?

43-Doğu menşeli Hıristiyanlık ilk beş yüzyılda Roma hakimiyeti altındaki topraklarda kurumsallaşma sürecini tamamlamıştır.

44-bağımsız kiliselerin oluşumunun nedenleri nelerdir?

44-İsa Mesih’in tanrılığı gibi inançla ilgili ayrılıklar; beş patrikliğin (Roma, İstanbul, Antakya, İskenderiye ve Kudüs) önceliği meselesi gibi dini siyasi anlaşmazlıklar; Hıristiyanlığın devlet dini haline gelerek imparatorların dini kararları etkileyebilecek şekilde hareket etmeleri gibi siyasi çıkarlar; ve Roma’nın ikiye ayrılması gibi coğrafi ve siyasi değişiklerin kiliselerin farklı bölgelerde kurumsallaşmasını desteklemesi.

45-Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılma sürecinde hangi Kilislere oluşmuştur?

45-Roma merkezli Katolik Kilise ve İstanbul merkezli Ortodoks Kilise ile Antakya ve İskenderun merkezli Doğu Kiliseleri oluşmuştur.

46-Doğu Kiliseleri inanç bağlamında kaça ayrılmıştır?

46-Doğu Kiliseleri inanç bağlamında ikiye ayrılmıştır. İsa’nın tabiatı konusunda, beşeri ve insani olarak ayrılmış iki tabiat kabul eden Diyofizit Nasturiler ve tabiatların birleşik ve tek olduğunu kabul eden Monofizit Kiliseler şeklindedir

47-katolik kelimesinin anlamı nedir?katolikler dünya Hıristiyan nüfsunun kaçta kaçını oluşturur?

47-Katolik kelimesi, birlik içinde evrensellik, yani her yerde, her zamanda aynı hakikatlara inananların cemiyeti anlamında kullanılmaktadır. …Dünya Hıristiyan nüfusunun yaklaşık üçte ikisini oluşturmaktadır

48-katolik kelimesini ilk defa kullanan kimdir?

48-Bu kelimeyi ilk defa II. Yüzyılın başında Antakyalı İgnatius bir mektubunda kullanmıştır. Burada vurgulanan anlamı sadece Yahudiler değil bütün insanları kapsayandır.

49-katolik kilisesine göre papa kimdir?

49-Papa, Petrus’un halefi, İsa’nın vekili olan tek ruhani liderdir. Hiyerarşideki diğer ruhanilerin idari ataması Papa tarafından yapılmakta ve onaylanmaktadır. Papa’yı ise Kardinaller seçmektedir.

50- Katolik hıyerarşisi nasıldır?

50-Katolik hiyerarşi; Papa, Kardinaller, Başpiskoposlar, Piskoposlar, rahipler şeklinde en küçük mahalle rahiplerine kadar uzanmaktadır.

51- Katolik kilisesinde konsiller kaç tanedir?

51-Katolik Kilise yirmi bir genel konsil kabul etmektedir. İlk yedi konsil ve kararlarını Ortodoks Kilise de kabul etmektedir.

52- 9 maddeden oluşan konsiller hangileridir?

52--Papa’nın yanılmazlığı ilkesini kabul eder.

-Kutsal Ruh’un hem baba hem de oğuldan (filioque) çıktığını,

-İsa’da ilahi ve insani iki tabiat olduğunu kabul etmektedirler.

-Ayin dili Latincedir fakat II. Vatikan Konsili’nde (1962-5) değişik dillerde yapılmasına

karar verilmiştir.

-İsa gibi Meryem de günahsızdır, asli suçtan uzaktır. Meryem, Tanrı yanında şefaatta bulunabilir. O, göğe yükselmiştir.

-Azizler de Tanrı katında sözcü olur, şefaatte bulunabilir. Onların resimleri ve kutsal emanetlerine saygı gösterilir. Yılın hemen her günü bir azize adanmıştır.

-Tövbe ritüeli itiraf ve bağışlama ayini olup günah çıkarma hücresinde papaza itiraf ve papazın bağışlandığını belirtmesi şeklinde olur. Ergenlik çağma giren her Hıristiyan’ın yılda en az bir defa günah çıkartması 1215 Lateran Konsili’nde karara bağlanmıştır.

-Yedi Sakramenti dogmalaştırmıştır. Vaftiz, su dökülerek yapılır. Vaftiz olmadan ölenin kurtuluşunu kabul etmez. Evharistiya’da ekmeğe maya katılmaz.

-Son yargı gününü, cenneti, cehennemi ve a'rafı kabul ederler.

53-katolik kilisesinin merkezi neresidir?kim idare edtmektedir?

53-Roma Piskoposluğu Katolik Kilisesi’nin menşeidir. Bugün Kilise merkezi hala Roma’da, bir site devleti olan Vatikan Ruhani Devletidir. Roma piskoposu olan Papa tarafından idare edilmektedir

54-protestan kilisesi nasıl ortaya çıkmıştır? İlk öncüsü kimdir?

54-XVI. Yüzyılda Batı Hıristiyanlığı bünyesinde gelişip, onu bir reforma tabi tutma yönünde ortaya çıkmış, protesto hareketlerinden oluşmuş belli ana noktalarda birleşen kurumsallaşmış bağımsız kiliselerdir. Sosyal adaletsizliğe karşı yapılan tepkisel bir harekettir. Bu hareketin ilk öncüsü Martin Luther’dir (1483-1546).

55-Luther’in 95 maddelik bir bildiriyi Almanya’da Wittenberg Kilisesi’nin kapısına astığı maddeler arasında hangi konulara değinilmiştir?

55- Bildirisinde kurtuluşa ancak imanla erişilebileceği, Hıristiyan inancında tek otoritenin Kutsal Kitap olduğu, evharistiya sakramentinin kurbanlık özelliği olmadığı, laiklere ibadette ve yönetimde daha geniş imkanlar tanınması gerektiği yönünde maddeler bulunmaktaydı. Sonuçta Katolik Kilise tarafından aforoz edilmiştir.

56-Protestanlığın diğer ülkelerdeki öncüleri kimlerdir?

56- İsviçre’de Zwingli ,Fransa’da John Calven, İngiltere’de VIII. Henri

57-protestanlık hareketi sonucunda hangi kiliseler meydana gelmiştir?

57- Almanya ve İskandinav ülkelerinde Lutherci kiliseler; Fransa, İsviçre, Hollanda’da Kalvinist kiliseler; İngiltere’de Anglikan kilise; İskoçya’da Presbiteryen kilise bağımsız olarak oluşmuşlardır.

58-dünyanın farklı yerinde ki diğer  Protestan  kiliseler hangileridir?

58- Adventistler, Metodistler, Baptistler, Anabaptistler, Evanjelikler, Yahova Şahitleri, Mormonlar, Mennonitler, Pentekostallar, Üniteryanlar vb.

59- Protestan Kiliselerin genel özllikleri nelerdir?

59

-Cemaatin olduğu yerde mutlaka kilisenin de olması gerektiğini kabul ederler.

-Ruhban sınıfına imtiyaz vermezler. Her Protestanın bir rahip olabileceğini belirtirler.

-Protestan kileselerin çoğunluğu sadece iki sakrament (vaftiz ve evharistiya) kabul ederler. Ancak diğer sakramentlerin uygulamasına bir şekilde yer verirler.

-Kilise görevlilerinin günah çıkarma yetkisini kabul etmezler.

-Vatikan’ın yani Papa’nın otoritesini kabul etmezler.

-İncilleri anlamak için rahiplere ihtiyaç olmadığını söylerler. Böylece Kutsal Kitap dini olmak istemektedirler.

-Kadınların da ruhani lider olabileceğini kabul etmektedirler.

-Genelde ayinlerini bulundukları çevrenin konuşma dilinde yaparlar.

-Arafa ve ebedi cezaya inanmazlar.

-Katoliklerin Meryem inançlarına katılmazlar.

-Teslis bütün Protestanlarda vardır. Ana konularda diğer kiliselerden farkları yoktur.

60-Ortodoksluk terimi ne anlama gelmektedir?

60-Ortodoksluk terimi, doğru inanç, doğru doktrin anlamına gelmektedir. Kilisede ise terim anlamından çok, doğru ibadet, doğru iman ikrarı ve papalık kilisesinde vücut bulup zamanımıza kadar kesintisiz devam eden hiyerarşi ile mukaddes ayin iştirakinin tümünü ifade eder.

61-ortodoks kilisesi ne zaman gelişmeye başlamıştır?

61-Ortodoks Kilise Roma İmparatorluğu’nun Batı-Doğu diye ikiye ayrılmasından sonra Doğu Roma’nın başkenti İstanbul’da gelişmiştir.

62-ortodoks kilisesinin dört önemli merkezi hangileridir?

62-Ortodoks dünyasında dört büyük tarihi patriklik vardır:

1-İstanbul Fener Rum Patrikliği

2-İskenderiye Apostolik Patrikliği

3-Antakya Patrikliği

4-Kudüs Patrikliği.

63-Ortodoks Kilisenin en yüksek organı kimdir?

63-ekümenik konsillerdir.

64-Ortodoksların genel özellikleri nelerdir?

64-

-Papanın yanılmazlığını kabul etmezler.

-Kutsal Ruh’un Babadan ve Oğuldan çıktığını değil de Oğul yoluyla Baba’dan çıktığını kabul ederler.

-İlk yedi konsili ve kararlarını Katolik Kilise ile ortaklaşa kabul ederler.

-İkonlara geniş yer vererek saygı gösterirler.   N . Boşanmaya bazı şartlarla izin verilir.

65-Nasturi Kilisesi adını nereden almaktadır?

65-Nasturi Kilisesi adını, diyofizit görüşün sahibi Nestorius’tan almaktadır.

66-nasturiler için başka hangi isimler kullanılır?

66-Nasturiler için Doğu Süryani Kilisesi, Doğu Asur Kilisesi, Asuri Kilise de denmektedir. Tarihte Keldani (Gildani) ismini kullananlar da olmuş fakat bu isim, aslında XVI. Yüzyılda Nasturiler arasında meydana gelen ayrılma sonucunda oluşmuş Katolik cemaate verilen isimdir.

67-Nasturiler Hıristiyanlığı kimlerden öğrenmişlerdir?

67-Nasturiler, Süryaniler ve Ermeniler gibi Hıristiyanlığı Havari Aziz Thomas ve şakirtleri Aday, Agay ve Mari’den öğrenmişlerdir.

68-Nasturilerin başında kim bulunmaktadır?hıyerarşi nasıldır?

68-Nasturi Kilisesi’nin başında Patrik makamında Katolikos bulunmaktadır. Kilise Hiyerarşisi Patrik, Metropolit (Başpiskopos), Piskopos (Abuna), Başdiyakon, Papaz, Diyakonlar, Diyakon Çömezi ve Papaz Çırağından oluşmaktadır.

69-Nasturilerin kabul ettiği sakramentler nelerdir?

69-Nasturiler yedi sakrament kabul ederler: Qurbana (Komünyon-Kurban, Assay Rabbani de derler), Vaftiz, Papaz Atama ve Kutsama Ayini, Günahların Affı Ayini, Haç, Kutsal Yağ İle Yağlama ve Malka (Kutsal ekmek Hamuru veya Hamur Mayası: Bu hamur İsa’dan beri her

Perşembe mayalanan hamura katılarak günümüze kadar getirilmiş hamur mayasıdır)dır.

70-nasturilerin genel özellikleri nelerdir?

70-Nasturi Kilisesi’nde Katolikos, piskoposlar ve rahipler dışında papazlar evlenebilirler (Eşleri ölse yine evlenebilirler). Nasturiler, İsa’da çift tabiatın varlığını kabul ederler, ikon kullanmazlar ve kiliseleri sadedir.

71- Antakya Süryani Ortodoks Kilisesi hangi isimle anılmaktadır?

71 Nasturiler gibi kendilerini havarilere dayandıran bu Doğu Kilisesi’ne Yakubi ve Batı Süryani Kilisesi de denmektedir. Şimdi Antakya Kadim Süryani Ortodoks Kilisesi kullanılmaktadır..

72-süryanilerin genel özellikleri nelerdir?

72- İlk üç genel Konsili kabul eder, Süryani Kilisesi’ patrik tarafından idare edilmektedir. Patriğin unvanı, Antakya ve Bütün Doğu’nun Elçisel Kürsüsü Patriği ve Bütün Dünyadaki Süryani Ortodoks Kilisesi’nin Reisidir. Süryaniler yedi sakramenti kabul ederler. Bunlar Vaftiz, Murun (konfirmasyon-mühürleme), Kurbano (Evharistiya), Kehnüt (ruhanilik), Tövbe, Hasta Yağı ve Evliliktir.merkezi şam dadır

73-süryanilerde hiyerarşi nasıldır?

73- Kilise hiyerarşisinde ruhaniler üç dereceye ayrılmıştır: Diyakosluk, Keşişlik ve Episkoposluk.

Diyakosluk beş rütbeye ayrılmıştır: Okuyucu, Mürennim, Mürettip, Başdiyakos ve Arkediyakon (Başdiyakosların başkanı).

Keşişlik iki rütbeye ayrılmıştır: Keşiş (Papaz-Bekarsa Rahip denir.), Horepiskopos (Başpapaz). Episkoposluk ise dört rütbeye ayrılmıştır: Episkopos, Metropolit, Mafiryan (Patrik Mülhakı) ve Patrik.

74-ermeni kilisesi nsıl isimlendirilir?

74- Ermeni Kilisesi, Ermeni Ortodoks Kilise, Gregoryanlar şeklinde de isimlendirilirler. Ancak Ermeni Kilisesi, kilise öğretisine göre tek, katolik (evrensel), ortodoks ve elçisel (apostolik) kilisedir.

75-ermeni kilisesini kim Hıristiyanlaştırmıştır?

75- Aziz Grigor, 301’de Ermenilerin kral ve karaliçeleriyle birlikte toplu olarak Hıristiyan olmalarını ve Hıristiyanlığın devlet dini olmasını sağlamıştır.

76- Ermeni Kilisesi’nin ruhani lideri kimdir?

76- Ermeni Kilisesi’nin ruhani lideri katoğikos diye isimlendirilir. Aziz Grigor’un ilk katoğikos olduğu kabul edilir.

77-ermeni kilisesinin merkezleri neresidir?

77- birinci dünya Savaşından  sonra Ahtamar ortadan kalkmıştır. iki de patriklik merkezi olmuştur. Bunlar Kudüs ve İstanbul Ermeni Patriklikleridir.

78-ermeni kilisesinin hiyerarşisi nasıldır?

78- Ermeni kilise hiyerarşi kadim kiliselerin kabul ettiği üç temel hiyerarşiye bağlıdır. Bunlar, diyakos, papaz ve piskopos olup ruhbanlık hiyerarşisi anlamına gelir. İdari anlamdaki diğer hiyerarşik rütbelerle birlikte Ermeni Kilise hiyerarşisi şöyledir: kat’oğikos, patrik, piskopos, vardapet (başrahip veya doktor), başpapaz (avagerets), papaz (k’ahana veya yerets), diyakos (sarkavag), diyakos yardımcıları kisasarkavag ve dpir.

79-ermeni kilisesinin belirgin özellikleri nelerdir?

79- Ermeni Kilisesi yedi sakramenti kabul ederler, ancak Hasta Yağı’nın uygulaması sakramental anlamı konusunda kilise kararı alınmış değildir. Yedi sakrament Vaftiz, Mühürleme (konfirmasyon), Tövbe, Evharistiya (Surp Badarak), Evlilik, Ruhbanlık ve Hasta Yağı şeklindedir.

 -Ermeni Kilisesi, İsa’da ilahi ve insani tabiatın birleştiğini, tek tabiat olduğunu kabul ederler.

-Evharistiya’da ekmek ve şarabın İsa'nın etine ve kanına dönüştüğünü kabul ederler.

-Zina dışında boşanmaya izin vermezler.

-İkonaları, eski putperest adeti sayarak reddederler.

-Arafı kabul etmezler.

80- Kıbti Kilisesi adını nereden almıştır?

80- Bu kilise, ismini İskenderiye ve Nil çevresinde yaşayan Mısır halkı Kıptilerden almıştır. Şimdi Kıbti deyince Mısır Hıristiyanları anlaşılmaktadır.

81-kıptilerin ilk merkezlerini kım kurmuştur?

81- Kıbtiler ilk Hıristiyan merkezlerinden İskenderiye Piskoposluğunu Aziz Markos’un kurduğunu kabul ederler.

82-kıptilerin belirgin özellikleri nelerdir?

82- Kıbti Kilisesi’nin müstakil ve bağımsız bir patrikliği vardır. Patrik Kahire’de oturur. Alt ruhban sınıfı başpapaz, papaz ve papaz yardımcılarından oluşmaktadır. Kıbti Kilisesi 7 sakramenti kabul etmektedir. Bunlar Vaftiz, Evharistiya, Tövbe, Rahip Takdisi, Evlilik ve Hasta Yağı’dır. Kıbtilerin ibadetlerinde zahitlik ön plandadır. Bundan kaynaklanan ibadetlerinde kendilerine has uygulamaları vardır. Arapça konuşurlar fakat, liturji dili Kıpticedir.

Kıbtıler sünnet olurlar. Kadınları tesettür ederler, uzun süre Kıbtiler için mecburi olan koyu renkli elbise ve sarık yalnız Kıpti papazlarında kalmıştır

83- Habeş Kilisesi ismini nereden almaktadır?

83- Habeş Kilisesi Habeşistan’da (Etiyopya) yaylalarda yaşayan belli bir halkın ismi olan Habeş kelimesinden ismini almaktadır. Bu kiliseye Habeşistan Kilisesi ya da Etiyopya Ortodoks Kilisesi de denmektedir.

84-etiyopyaya ilk Hıristiyanlık kaç tarihinde girmişitr?

84- Etiyopya’ya Hıristiyanlık ilk olarak IV. Yüzyılda girmiştir.

85-habeş kilisesinin belirgin özellikleri nelerdir?

85- Habeş Kilisesi Abuna denilen Patrikle idare edilmektedir. 1950’ye kadar kısmen Kıpti Kilisesine tabi olmuştur. 16 milyon üyesi vardır. Adet ve ibadetlerinde Yahudi etkisi vardır. Kilise sakramentlerinden vaftiz uygulamasında sünnet de vardır ve aday vaftizden önce sünnet edilir. Yahudi perhiz kurallarına uyulur.

86- Hıristiyan Kutsal Metinleri hakkında bilgi veriniz.

86- Hıristiyan Kutsal Metinleri genel kabul gören boyutuyla ele alındığında iki kutsal kitap geleneğinin bir araya getirildiği anlaşılmaktadır. Birincisi Yahudi kutsal kitap geleneğinin ilk

yarısıdır ve Eski Antlaşma (Eski Ahit, Yahudilerde Tanah) şeklinde isimlendirilen koleksiyonu içermektedir. Diğeri ise İsa, Havariler ve onların öğrencileri ile ilişkili şekilde oluşmuş olan öz Hıristiyan geleneğinin tüm kutsal metinleridir ve Yeni Antlaşma (Yeni Ahit) şeklinde isimlendirilmektedir.

87 -Eski Antlaşma ne demektir?

87- Eski Antlaşma denmesinin sebebi Tanrı’nın İsrailoğullarıyla yaptığı kabul edilen antlaşmayla/antlaşmalarla ilgilidir. Bu vurgulu isimlendirme Hıristiyanlara aittir. Çünkü Tanrı’nın Biricik Oğlu İsa Mesih’i çarmıhta insanlık için kendisini feda/kurban etsin diye onu antlaşma işareti olarak gönderdiğinde bütün insanlıkla bir ‘yeni antlaşma’ yapmıştır.

88- Eski Antlaşma Hıristiyanlar arasında daha çok hangi tercüme kullanılmıştır?

88- Eski Antlaşma Hıristiyanlar arasında daha çok Septuaginta ismi verilen Yunanca tercümesi kullanılmıştır.

89- Katolik Kilise kilise kanunlarını hangi çeviriyi esas alarak belirlemiştir?

89- Katolik Kilise Aziz Jerome tarafından Latince çeviri Vulgate’ı kilise kanunuyla Kutsal Kitap olarak belirlemiştir.

                                                               

90- Kutsal Kitap konusunda Protestanlığın esas aldığı çeviri hangisidir?

90- Kutsal Kitap konusunda Protestanlık XVI. Yüzyıl itibariyle ciddi tartışmaların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Tartışmalı kitaplardan olup Aziz Jerome’un kilise emirleri açısından önemli görüp çevirdiği kitapları daha sonra Katolik Kilise (1546 Trent Konsili’nde bütün Vulgate çevirisini Kanonik ilan etmiştir) Deuteronomik, Portestanlar ise Apokrif olarak nitelemişlerdir.

91- Ortodoks Kilise kutsal kitap konusunda ki durumu nedir

91- Ortodoks Kilise ise 1672 Kudüs Sinodu’nda Septuagint’in bütün kitaplarını mantık olarak belirlemiştir.

92-bugün Türkiye de kutsal kitap olarak esas aldıkları çeviriler hangileridir?

92- Bugün Kutsal Kitap Türkiye’de Kitabı Mukaddes Şirketi’nin son çevirisinde Eski Antlaşma, Deuterokanonik Kitaplar ve Yeni Antlaşma’nın tamamı birlikte yayınlanmıştır.

93- İsa, hayatı ve onun sözleri ve yaşadıkları hakkında bilgiler ne zaman kaleme alınmıştır?

93- İsa, hayatı ve onun sözleri ve yaşadıkları hakkında bilgiler içeren metinlerin kendisinden sonra rivayete dayalı olarak kaleme alınmıştır. Bunlar çoğunlukla İncil (Müjde) şeklinde isimlendirilmiştir.

94- Yeni Antlaşma metinleri hangi başlıklardan oluşur?

94- Yeni Antlaşma metinlerinin geri kalan kısmında Elçilerin İşleri kitabı, mektuplar ve Vahiy kitabı yer almaktadır. Bunlardan Elçilerin İşleri rivayet ve hatırat biçimindedir. Mektuplar birine/birilerine yazılmışlardır. Vahiy ise tanrısal görüme dayalı kitaplardır.

95- Yeni Antlaşma Metinlerinin İsimleri nelerdir?

95- Yeni Antlaşma 27 kitap olup 4 İncil, Elçilerin İşleri, 21 mektup ve Vahiy kitabından oluşmaktadır:

1. -Matta İncili

2. -Markos İncili

3. -Luka İncili

4. -Yuhanna İncili

5. -Elçilerin İşleri

6. -Pavlus’tan Romalılara Mektup

7. -Pavlus’tan Korintlilere Birinci Mektup

8. -Pavlus’tan Korintlilere İkinci Mektup

9. -Pavlus’tan Galatyalılara Mektup

10. -Pavlus’tan Efeslilere Mektup

11. -Pavlus’tan Filipililere Mektup

12. -Pavlus’tan Koleselilere Mektup

13. -Pavlus’tan Selaniklilere Birinci Mektup

14. -Pavlus’tan Selaniklilere İkinci Mektup

15. -Pavlus’tan Timoteos’a Birinci Mektup

16. -Pavlus’tan Timoteos’a İkinci Mektup

17. -Pavlus’tan Titus’a Mektup

18. -Pavlus’tan Filimon’a Mektup

19. -İbranilere Mektup

20. -Yakup’un Mektubu

21. -Petrus’un Birinci Mektubu

22. -Petrus’un İkinci Mektubu

23. -Yuhanna’nın Birinci Mektubu

24. -Yuhanna’nın İkinci Mektubu

25. -Yuhanna’nın Üçüncü Mektubu

26. -Yahuda’nın Mektubu

27. -Vahiy

96 -yeni anlaşma metinlerinde yazılan ilk ve son yazılar hangileridir?

96- Bu kitaplar içinde ilk yazılanların Pavlus’un mektupları‚ son yazılanların ise Yuhanna’ya ait olan mektuplar olduğu genel kabul gören bir husustur.

97- en eski İncil hangisidir?

97- Markos İncili’nin en eski İncil olduğu kabul edilmektedir.

98- Elçilerin İşleri kime aittir?

98- Elçilerin İşleri Luka’ya ait olup İncil’den sonra yazıldığı ilk sözlerinden anlaşılmaktadır.

99 -Üç mektup ile Vahiy kitabı kime aittir?

99- Üç mektup ile Vahiy kitabının İncil yazarı Yuhanna’ya ait olduğu düşünülmektedir. En son yazılanların bu mektuplar olduğu tahmin edilmektedir. Genel kanaat bu yöndedir.

DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Hıristiyanlara göre İsa ile ilgili tanımlamalardan hangisi yanlıştır?

a. İsa, ‘mesih’tir.

b. İsa kurtarıcıdır.

c. İsa Tanrıdır.

d. İsa peygamberdir.

e. İsa insan değildir.

2. Hıristiyanlığın kurucusu olarak düşünülen elçi kimdir?

a. Petrus

b. Yakup

c. Yuhanna

d. Pavlus

e. İsa

3. Aşağıdakilerden hangisi İsa’nın havarilerinden biri değildir?

a. Petrus

b. Mattias

c. Yahuda İskariyot

d. Zebede’nin oğlu Yakup

e. Yuhanna

4. Papa’nın yanılmazlığını Kabul eden kilise aşağıdakilerden hangisidir?

a. Ermeni Kilisesi

b. Ortodoks Kilise

c. Katolik Kilise

d. Süryani Kilisesi

e. Kıbti Kilisesi

5. Hıristiyan Kutsal Kitapları kime vahyedilmemiştir?

a. İsa’ya

b. Havarilere

c. Elçilere

d. İsa’nın öğrencilerine

e. Havarilerin öğrencilerine

Cevap Anahtarı: 1. E 2. D 3. E 4. C 5. A

Hzrlayn : ilhan HASAR