Diy anet İlm ihali 1 . Cilt (2 00’den 3 00’e) KADAR OLAN SAYFALARIN SORU CEVAP ŞEKLİNDE ÖZETİ

 " Diyanet İlmihali 1. Cilt" ÖZETİ

Diy anet İlm ihali 1 . Cilt (2 00’den 3 00’e) KADAR OLAN SAYFALARIN SORU CEVAP ŞEKLİNDE ÖZETİ
S1- Abdesti bozan durumlardan üç tanesini yazınız.
C1- a) İdrar v e dışkı y ollarından idrar,dışkı, m eni, m ezi, kan gibi bir necasetin, herhangi bir sıv ının v ey a
m addenin çıkm ası, y ellenm ek.
b)Ağız dolusu kusm ak. Kusulan şey ister y em ek, ister safra v ey a kan olsun.
c) Nam azda y akında-daki şahısların duy abileceği şekilde sesli olarak gülm ek.
S2- Mazeret sahibi kimlere denir.
C2- Dev am lı burun kanam ası , idrarı tutam am a, dev am lı kusm a, y aranın dev am lı kanam ası, kadınların
akıntısı gibi abdesti bozan v e kısm en süreklilik taşıy an bedeni rahatsızlığı olan kim selere özürlü m azaret
sahibi denir.
S3-Özürlünün abdest süresi ne kadardır.
C3- Özürlü kim se v akit girdiğinde abdest alır. Abdesti bozan başka bir durum m ey dana gelm edikçe, o
v aktin sonu-na kadar abdestli say ılır. Dilediği kadar farz, v acip, sünnet,kaza nam azı, Cum a v e bay ram
nam azı kılabilir, Kabey i ta-v af edebilir v e m ushafı tutabilir.
S4- Mestte aranan özelliklerden dört tanesini yazınız.
C4-
a) Ay akları topuklarla birlikte örtecek.
b) İçine su geçirm ey ecek.
c) Yere konduğunda kendi kendine dik durabilm eli.
d) Mest ile y aklaşık altı kilom etre y ürünebilm eli.
S5- Mesti bozan durumlardan üç tanesini yazınız.
C5-
a)Abdesti bozan durum lar m est üzerine m eshide bozar.
b) Üzerine m eshedilen m estin ay aktan çıkm ası v ey a çı-karılm ası.
c) Mesh süresinin sona erm esi
S6- Hades-i asgar ve hades-i ekber nedir açıklayınız.
C6-Abdest alm ay ı gerktiren hallere küçük kirlilik (hades-i asgar), guslü gerektiren hallere de büy ük
kirlilik (hades-i ekber) denir.
S7 -Guslü gerektiren temel sebepler nelerdir.
C7 - a) cünüplük,
b) hay ız,
c) nifas.
S8-Hangi durumlarda gusletmek sünnettir.
C8- Cum a v e bay ram nam azları öncesinde,hac v ey a um re niy etiy le ihram a girerken v e Arafat’ta v akfe
için guslet- m ek sünnettir.
S9- Mezheplere göre guslün farzı kaç tanedir.
C9- Hanefi m ezhebine göre; ağza su alm ak, burna su çekm ek v e bütün v ücudu y ıkam ak. Hanbelilere göre;
bunlara- ilav eten niy et. Şafilere göre; niy et v e bütün v ücudu y ıkam ak. Malikilere göre; niy et, bütün
v ücudu y ıkam ak, v ücudu o-v alam ak v e gusül işlem lerinin arasını açm am aktır.
S10- Hangi durumlarda teyemmüm yapılır.
C10- a) Abdest v ey a gusle y etecek m iktarda suy un bulunm am ası, b) Suy u kullanm ay ı engelley en fiili bir
durum un v ey a suy u kullanm am ak için dinen geçerli bir m azeretin/engelin bulunm ası.
S11-Teyemmümün farzı kaç tane ve nelerdir.
C11-Tey em m üm ün farzı ikidir: niy y et v e y üzü v e kolları sıv azlam ak üzere, ellerle iki v uruş. Buna kısaca
"iki darp bir niy y et" denir.
S12-Hayız halinin başlama ve bitiş yaşları ile en az ve en çok süresi kaç gündür.
C12- Hay ız hali ortalam a 1 1 -1 3 y aşlarında başlar, 45-50 y aşlarında sona erer. Hanefi m ezhebine göre
hay ızın en- az süresi 3 ,en uzun süresi 1 0 gündür.
S13- Hayızlı olan kadınların hangi ibadetleri yapamayacağını ve hangilerini yapabileceklerini
açıklayınız.
C13- Nam az kılam azlar sonrada kaza etm ezler. Oruç tutam azlar am a tem izlenince kaza ederler,v e Kabey i
tav af e-dem ezler. Maliki m ezhebine göre Kuran-ı Kerim okuy abilirler.
S14- Nifas nedir? Nifasın azami süresi ne kadardır.
C1 4- Nifas/loğusa/nüfesa;doğum dan sonra kadının cinsel organından gelen kan v ey a bu şekilde kan
gelm esinin se-bep olduğu hükm i kirlilik(hades) halinin adıdır. Hanefi v e Hanbeliler nifasın en uzun süresi
40, Maliki v eŞafiler ise 60-gün olduğu görüşündedirler.
S15-İstihaze nedir? İstihazeli olan kadın nasıl hareket eder.
C15- Rahim içi dam arlardan hay ız v e nifas hali dışında v e bir hastalık v ey a y apısal bozukluk sebebiy le
gelen ka-na özür/istihaze denir. Bu durum da olan kadınlar özür sahibi olanlar gibi hareket ederler.
S16-Mezhepler göre namaz çeşitlerini yazınız.
C1 6-Hanefiler; farz, v acip v e nafile olarak ay ırırlar.Diğerleri ise; farz v e nafile olarak değerlendirirler.
S17 -Vacip namazlar kendi arasında kaça ayrılır.
C17 -Vacip oluşu kulun fiiline bağlı olm ay an (li ay nihi v acip) v e v acip oluşu kulun fiiline bağlı olan v acip
(li- gay -rihi v acip) olm ak üzere iki kısım dır.
S18- Nafile namazlar kaça ayrılır, çeşitlerine örnek veriniz.
C18- Sünen-i rev atip v e sünen-i regaip olm ak üzere ikiy e ay rılır.Rev atip, belli bir düzen v e tertip içinde
,beş v akit-farz nam azlarla birlikte v e belli bir dev am lılık içinde kılınan sünnetlerdir. Rev atip sünnetler
dışındaki nafile nam azlar-ise regaip sünnetlerdir.
S19- Tadili erkan ne demektir, mezheplere göre hükmü nedir.
C19- Nam azın rukünlerinin düzgün bir şekilde y apılm asına tadili erkan denir. Hanefilerin dışındaki üç
m ezhebe gö-re rükun kabül edilm iştir. Hanefilere göre v acip kabül edilm iştir.
S20- İsfar,taglis,tumanine ve kavme terimlerini açıklayınız.
C20- Sabah nam azının ortalık ay dınlandıktan sonra kılınm asına isfar, Sabah nam azını, ikinci fecir doğar
doğm az, ortalık henüz karanlıkça iken kılınm asına taglis, rukuda sırt v e baş düz bir satıh oluşturacak
biçim de eğilerek bir m üd-det beklem ey e tum a’ni-ne, rukudan sonra secdey e v arm adan biraz beklem ey e
kav m e denir.
S21- İkindi namazının vaktini açıklayınız.
C21-Ebu hanifey e göre her şey in gölge uzunluğu, kendi uzunluğunun iki katına çıktığı andan itibaren
başlar, diğer- lerine göre ise bir katına çıktığı andan itibaren başlar. Güneşin batm asına kadar dev am eder.
S22-Nafile namaz kılmanın mekruh olduğu vakitlerden dört tanesini yazınız.
C22-
a) Sabah nam azını kıldıktan sonra güneş doğuncay a kadar,
b) Akşam nam azının farzından önce,
c) Farz nam a-zın v aktinin daralm ası durum unda,
d) Arafat v e m üzdelife cem ’leri arasında
S23-Namazda kıraat yapılırken, Kur’an-ın meali lafzının yerine okunurmu, mezheplere göre
açıklayınız.
C23 Ebu Hanifeden başka bütün m üctehidlere göre Arapça ezberley ip okuy abilen kim selerin nam azda
Kur’an-ı a-sıl dilinden Kur’an’dan okum aları farzdır. Hanefi m ezhebine göre Arapça’y a dili dönm ey en v ey a
ezberley em ey en kim -seler öğrenincey e kadar nam azda Kur’an-ı (anlam ını, m ealini) kendi dillerinde
okuy abilirler.
S24- Namazda kıraatı gizli ve açık okumanın ölçüsü nedir, fakihlerin görüşü nedir.
C24- Açıktan okum anın alt sınırı, bir başkasının işitebileceği derecede y üksek sesle okum ak, gizli
okum anın üst sı-nırı ise en fazla kendi işiteceği şekilde okum aktır. Fakihler kıratın nam azda dili
kıpırdatm aksızın v e ses çıkartm aksızın zihinden tekrarlanm asını okum a say m am ışlardır.
S25- Secde hangi azalar ile yapılır mezheplere göre açıklayınız.
C25- Hanefi m ezhebinde farz olan, alnın v e ay akların hiç değilse bir ay ağın y ere day anm asıdır. Burnun
konm ası v acip, ellerin v e dizlerin konm ası ise sünnettir. Hanefilerden Züfer ile Şafii v e Hanbeli
m ezheplerinde , y edi uzv un (el-ler, ay aklar, dizler v e y üz) her birinin bir kısm ının y er değdirilm esi farzdır.
S26- Namazın vaciplerinden dört tanesini yazınız.
C26-
a) Farz olan kıratı ilk iki rekatta y erine getirm ek,
b) Secdede alın ile birlikte burnu y ere koy m ak,
c) Üç v e dört rekatlı nam azlarda ikinci rekatın sonunda oturm ak,
d) Nam azların gerek ilk, gerekse son oturuşlarında teşehhütte bulum ak y ani Tahiy y at’ı okum ak
S27 - Evsat-ı mufassal nedir, hangi sureleri kapsar.
C27 - Orta uzunlukluktaki surelere denir.Büruc suresi ile bey y ine suresi arasındaki sureler bu gurupta y er
alır.
S28-Namazın mekruhlarından dört tanesini yazınız.
C28- a) Kıy am , rüku v e secde aralarındaki tekbir v e zikirleri kendi y erlerinden sonray a bırakm ak, b)
Nam aza ilişkin filleri özürsüz y ere, nam azın sünnet v e adabına uy m aksızın y erine getirm ek, c) Abdesti
sıkışık olduğu halde nam az kılm ak, d) Başkasına ait bir y erde v ey a başkasına ait bir elbise içinde sahibinin
izni olm adan nam az kılm ak.
S29- Namazı bozan durumlardan dört tanesini yazın.
C29-
a) Nam azda konuşm ak,
b)Yönü kıbleden çev irm ek,
c) Bir şey y iy ip içm ek,
d) Özürsüz olarak boğaz hırıldat-m ak (tenahnuh etm ek)
S30- Ezan ve kametin hükmü nedir, kimler ezan okuyabilir.
C30- Ezan v e kam etin hükm ü sünnettir, v aktin değil nam azın sünnetidir. Erkek, akıllı v e takv a sahibi
olanlar okur.
S31- Cemaatla namaz kılmanın, mezheplere göre hükmü nedir.
C31- Hanbelilere göre cem aatla nam az kılm ak, erkekler için farzı ay n, Şafiler için farzı kifay e. Hanefi v e
Malikile-lere göre Cum a nam azı hariç diğer nam azlar gücü y eten erkeklere m üekked sünnettir.
S32-Cemaate gitmemek için mazeret sayılan özürlerden dört tanesini yazınız.
C32- a) Hastalık, b) Korku, c) Olum suz hav a şartları, d) Bedeni arızalar
S33- İmamlığın şartlarını yazınız.
C33- İm am ın ergin, akıl, m ülüm an,erkek v e nam az sahih olacak kadar Kur’an ezbere okum ak, özürlü
olm am ak, setr-i av ret v e necasetten taharet şartlarını taşım ası gerekir.
S34- Müfteriz, müteneffil, iktida ve muktedi nedir.
C34- Farz nam az kılana m üfteriz, nafile nam az kılana m üteneffil, nam az kılarken im am a uy m ay a iktida,
im am a uy an kim sey e m uktedi denir.
S35- İmama uymanın kaç hali vardır nelerdir.
C35-
a) Müdrik; Nam azı tam am en im am la birlikte kılan kim se,
b Lahik;Nam aza im am la birlikte başlam asına rağm en başına gelen bir durum sebebiy le ara v erm ek
zorunda kalan kim se,
c) Mesbuk; İm am a nam azın başında değil bi-rinci rekatın rükuundan sonra uy an kim sey e denir.
S36- Cuma namazı ilk defa ne zaman farz kılındı.
C3 6- Bu konuda iki görüş v ardır, birinci riv ay ete göre Mekke’de farz kılınm ış olm asına rağm en m üşriklerin
bas- kıları y üzünden orada kılınam am ış. İkinci riv ay et ise hicret esnasında farz kılınm ıştır.
S37 -Cuma namazının vücup olmasının şartlarından olan mazaretsiz olmak maddesini
açıklayınız.
C37 - Bazı m azeretler Cum a nam azına gitm em ey i m übah kılar v e bu kişilere Cum a farz olm az bu
m azeretler,has- talık, körlük v e kötürüm lük, uy gun olm ay an hav a v e y ol şartları, korku durum larında
gidilm ez
S38-Mezheplere göre hutbenin rükünleri nelerdir.
C38- Ebu hanifey e göre rüknü y ani tem el unsur Allah’ı zikretm ektir. İm am m alike göre m üm inlere
hitaben m üj-deli v ey a sakındırıcı ifade taşım asıdır. İm am şafiy e göre;Her iki hutbede Allah’ı zikretm ek,
Pey gam berim ize salav at getirm ek, takv ay ı tav siy e etm ek, hutbelerin birinde ay et okum ak, ikinci hutbede
m üm inlere dua etm ek. Hanbelilere göre sonuncu hariç Şafiler’deki ile ay nı.
S39- Hutbenin geçerli olmasının Malikilere göre şartlarını açıklayınız.
C39-
a) Hatibin ay akta olm ası
b) Her iki hutbenin de öğle v akti girdikten sonra irad edilm esi
c) Her iki hutbenin-de hutbe olarak nitelendirilebilecek içerikte olm ası
d) Mescidin içinde irad edilm esi
e) Nam azdan önce olm ası
f) En az on iki kişilik bir cem aatın huzurunda olm ası
g) Açıktan okunm ası
h) Arapça olm ası
ı) Hutbelerin arasına v e hutbe ile nam az arasına başka bir m eşguliy etin sokulm am ası.
S40- Hutbenin sünnetlerinden dört tanesini yazınız.
C40-a) Ezanın,hatibin huzurunda okunm ası,
b) Hutbe okurken hatibin y üzünün cem aata dönük olm ası,
c) Hutbey i kısa tutm ası,
d) Cum a nam azını hutbe okuy an kişinin kıldırm ası
Diy anet İlm ihali 1 . Cilt (1 00’den 2 00’e) KADAR OLAN SAYFALARIN SORU CEVAP ŞEKLİNDE ÖZETİ
S 1 - Hades-i asgar v e hades-i ekber nedir?
C 1 - Abdest alm ay a Hades-i asgar , gusletm ey e de hades-i ekber denir.
S 2 - Guslü gerektiren sebepler nelerdir?
C 2 - Cünüplük, hay ız v e nifas halleri guslü gerektiren üç tem el sebeptir.
S 3 - Ağır kaldırm a, düşm e, hastalık gibi sebeplerle m eninin gelm esi cünüplük sebebi say ılır m ı?
C 3 - Şâfiîler hariç fakihlerin çoğunluğu, cünüplük için m eninin şehv etle gelm esini şart gördüklerinden
cünüplük sebebi say ılm az.
S 4 - Gusulde örgülü saçın çözülm eden sadece diplerine suy un ulaştırılm ası y eterli olur m u?
C 4 - Örgülü saçın çözülm esi şart olm ay ıp sadece diplerine suy un ulaştırılm ası y eterli olur.
S 5 - Boy abdesti alan kim senin v ücudunda iğnenin deliği kadar kuru y er kalm am ası gerekir Diş dolgusu v e
kaplam a, ay rıca deri üzerinde olup suy un deriy le tem asını önley en v e izâlesinde de güçlük bulunan boy a
v e benzeri m addelerin hükm ü nedir?
C 5 - Boy a, ham ur gibi m addeler guslün sıhhatine engel olm az. Diş dolgu v e kaplam ası da böy ledir.
S 6 - Tey em m üm ü m ubah hale getiren bir m azeret sebebiy le tey em m üm y apılm ış da bu m azeret hali
ortadan kalkm ışsa, tey em m üm bozulm uş olur m u?
C 6 - Hastalık, tehlike, şiddetli soğuk, suy u elde edecek araç v e gerecin y okluğu gibi tey em m üm ü m ubah
hale getiren bir m azeret sebebiy le tey em m üm y apılm ış da bu m azeret hali ortadan kalkm ışsa, tey em m üm
bozulm uş olur.
S 7 - Vakit çıkm am ışsa kılınan nam azın iadesi gerekir m i?
C 7 - Vakit çıkm am ış bile olsa kılınan nam azın iadesi gerekm ez. Şâfiîler bu durum da iadey i gerekli görür.
Nam az v akti çıktıktan sonra ise iadenin gerekm ediğinde görüş birliği v ardır.
S 8 - Hay ız, nifas v e istihâze ne dem ektir?
C 8 - Yetişkin bir kadının cinsel organından üç türlü kan gelir. Birincisi y aratılışları gereği belirli y aşlar
arasında v e belirli periy otlarla gelen hay ız kanıdır. İkincisi doğum dan sonra belirli bir süre gelen nifas
(loğusalık) kanıdır. Üçüncüsü ise bu ikisi dışında kalan v e genelde bir hastalıktan kay naklanan istihâze
(özür) kanıdır.
S 9 - Adetin süresi ne kadardır?
C 9 - Hanefî m ezhebine göre âdetin en az süresi 3 , en uzun süresi 1 0 gündür. İki âdet arasında kalan en az
tem izlik süresi de 1 5 gündür.
S1 0 - Nifas süresi ne kadardır?
C1 1 - Hanefî v e Hanbelîler nifasın en uzun süresinin 40, Mâlikî v e Hanbelîler ise 60 gün olduğu
görüşündedir. Bu süreler tam am lanm adan da nifas kanı kesilebilir. O zam an fiilî durum esas alınır v e
kanın kesilm esiy le nifas hali dinen sona erm iş say ılır.
S1 2 - li-ay nihî v âcip v e li-gay rihî v âcip nam azlar hangileridir?
C1 2 - Vitir nam azı, Ram azan v e Kurban bay ram ı nam azları, her ne kadar nam az olm ay ıp bir secdeden
ibaret olsa da Tilâv et secdesi Ay rıca çoğunluk tarafından sünnet kabul edilm ekle birlikte, bazı Hanefîler'in
v âcip say dıkları küsûf nam azı da (güneş tutulduğunda kılınan nam az) li-ay nihî v âcip nam azlardır.
Nezir nam azı, sehiv secdesi v e ifsat edilen nâfile nam azın kazâsı li-gay rihî v âcip nam azlardır.
S1 3 - Rev âtib v e Regaib sünnetler nelerdir
C1 3 - Vakit nam azları y anında düzenli olarak kılınan sünnetleri (rev âtib) ifade etm ekte, nâfile nam azlar
ise düzenli olm ay arak çeşitli v esilelerle Allah'a y akınlaşm ak v e sev ap kazanm ak m aksadıy la ay rıca kılınan
nam azları (regaib) ifade etm ektedir.
S1 4 - Şurûtü's-salât Erkânü's-salât nedir?
C1 4 - Nam azın şartlarına Şurûtü's-salât , nam azın rükünlerine de Erkânü's-salât denir
S1 5 - Hurûc bi sun‘ih ne dem ektir?
C1 5 - Kişinin kendi isteği v e fiili ile nam azdan çıkm asıdır Ebû Hanîfe'y e göre bir rükündür.
S1 6 - Erkek v e kadının av ret m ahalli neresidir?
C1 6 - Erkek için av ret, y ani örtülm esi gereken y erler, göbek ile diz kapağının arasıdır. Bu konuda biraz
daha ihtiy atlı dav ranan Hanefîler diz kapaklarını da av ret olarak kabul ederken, diğer üç m ezhep, diz
kapaklarını av ret say m azlar. Kadın için av ret, y üz, el v e ay ak dışındaki bütün v ücuttur. Onlar, y üzlerini
nam azda örtm edikleri gibi, ellerini v e ay aklarını da açık bulundurabilirler. Saçlarıy la beraber başları,
bacakları v e kolları örtülü bulunur.
S1 7 - Kıbleden sapm anın azam i ölçüsü ne kadardır?
C1 7 - Kâbe'nin bulunduğu noktadan 45 derece sağa v e sola sapm alar kıbleden sapm a say ılm az. Sapm a
derecesi daha fazla olursa "kıbley e y önelm e" şartı aksam ış olur.
S1 8 - Kıblenin ne tarafta olduğunu bilm ey en kim se, soracak birini bulam adığı takdirde kanaat getirdiği
tarafa y önelerek nam azını kılar. Nam azı kıldıktan sonra kıblenin kendi y öneldiği tarafta olm adığı ortay a
çıkarsa ne y apar?
C1 8 - Nam azı kıldıktan sonra kıblenin kendi y öneldiği tarafta olm adığı ortay a çıksa bile, kendisi bu y öne
ictihad ederek, y ani birtakım alâm etlere day anarak bu sonuca ulaştığı için, nam azı y eniden kılm ası
gerekm ez. Fakat nam az esnasında kıble y önünü anlam ası halinde, nam azını bozm adan o tarafa y önelir v e
nam azını tam am lar.
S1 9 - İki kişi kıble cihetini araştırsa v e her biri ay rı bir y önün kıble olduğuna kanaat getirse, ne y aparlar?
C1 9 - Bu durum da bunlar birbirlerine uy arak cem aatle nam az kılam azlar. Her biri kendi tesbit ettiği
kıbley e dönerek ay rı ay rı nam azlarını kılarlar.
S2 0 - Bey âz-ı m üsta‘razî nedir?
C2 0 - Sabaha karşı doğu ufkunda tan y eri boy unca genişley erek y ay ılan bir ay dınlık oluşur Bu ikinci fecre
fıkıh literatüründe "enlem esine bey azlık" anlam ında "bey âz-ı m üsta‘razî"(Fecri sadık) denilir.
S2 1 - Fecr-i kâzib nedir?
C2 1 - Sabaha karşı doğuda tan y erinde ufuktan göğe doğru dikey olarak y ükselen, piram it şeklinde, akçıl v e
donuk bir bey azlıktır. (birinci fecir)
S2 2 – İsfâr, Taglis v e İbrâd ne dem ektir?
C2 2 - Sabah nam azının ortalık ay dınlandıktan sonra kılınm asına isfâr denir m üstehaptır. Sadece kurban
bay ram ının ilk günü Müzdelife'de bulunan hacıların o günün sabah nam azını, ikinci fecir doğar doğm az,
ortalık henüz karanlıkça iken kılm aları daha faziletlidir buna taglis denir. Diğer üç m ezhebe göre ise, sabah
nam azını her zam an bu şekilde erken kılm ak daha faziletlidir.
Sıcak bölgelerde, y azın öğle nam azını geciktirip serinlikte kılm ak efdaldir buna da ibrâd denir
S2 3 - Fey -i zev âl ney e denir?
C2 3 - Yere dikilen çıtanın güneş tam tepedey ken y ere düşen gölgesinin uzunluğuna fey -i zev âl denir.
S2 4 – Zev al v akti, Asr-ı ev v el v e asr-ı sânî ne dem ektir?
C2 4 - Güneşin tepe noktasındaki anına zev al v akti denir., Güneş tam tepedey ken eşy anın y ere düşen gölge
uzunluğu (fey -i zev âl) hariç, her şey in gölgesi kendisinin bir m isline çıktığı zam ana "asr-ı ev v el" denir. Her
şey in gölgesi (fey -i zev âl) hariç, kendisinin iki m isline ulaştığı zam ana asr-ı sânî denir
S2 5 - Örfî gündüz v e şer‘î gündüz nedir?
C2 5 - Norm alde gündüz denilince, güneşin doğm asından batm asına kadar olan süre anlaşılır ki buna örfi
gündüz denir. fecr-i sâdıktan güneşin batm asına kadar olan sürey e ise şer‘î gündüz denir.
S2 6 - İstiv â v akti ne zam andır?
C2 6 - Tam zev al v aktine, gündüzün bu ana kadar geçen süresi ile geri kalan süresinin birbirine eşitliği
anlam ına gelm ek üzere "istiv â v akti" denir ki, güneş sanki herkesin başının üzerindey m iş gibi görünür. İşte
nam az kılm anın câiz olm adığı v akit bu andır. Diğer görüşe göre ise, bu hususta şer‘î gündüz esas alınır.
Şer‘î gündüzde ise, gündüz güneşin doğm ası ile değil, fecr-i sâdıkın doğm ası ile başladığı için istiv â v akti,
zev al v aktinden biraz öncey e denk gelir. Bu bakışa göre kerahet v akti, istiv â v akti ile zev al v akti
arasındaki süredir.
S2 7 – İkindi nam azının v akti ne zam andır?
C2 7 - Ebû Hanîfe'y e göre her şey in gölge uzunluğu, kendi uzunluğunun iki katına çıktığı andan asr-ı sânî)
itibaren, diğerlerine göre ise bir katına çaktığı andan (asr-ı ev v el) itibaren başlar. Güneşin batm asına
kadar dev am eder.
S2 8 - Hiçbir nam azın kılınam ay acağı m ekruh v akitler hangileridir?
C2 8 -
1 . Güneşin doğm asından y ükselm esine kadar olan zam an şürûk zam anıdır ki bu da y aklaşık 40-45
dakikadır.
2 . Güneşin tam tepe noktasında olduğu zam an (v akt-i istiv â).
3 . Güneşin batm a zam anı (gurûb). Gurup v akti, güneşin sararıp v ey a kızarıp artık gözleri kırpıştırm adan
rahatlıkla bakılacak hale geldiği v akittir. Bu v akitte sadece, o günün ikindi nam azının farzı kılınabilir.
S2 9 - Nâfile nam az kılm anın m ekruh olduğu v akitler hangileridir?
C2 9 -
1 . Fecrin doğm asından sonra sabah nam azının sünneti dışında nâfile nam az kılınm az.
2 . Sabah nam azını kıldıktan sonra güneş doğuncay a kadar,
3 . İkindi nam azını kıldıktan sonra güneş batıncay a kadar,
4. Akşam nam azının farzından önce,
5. Bay ram nam azlarından önce, ne ev de ne cam ide,
6. Bay ram nam azlarından sonra, cam ide,
7 . Arafat v e Müzdelife cem ‘leri arasında,
8. Farz nam azın v aktinin daralm ası durum unda,
9. Farza durulm ak üzere kam et getirilirken (Sabah nam azının sünneti bundan m üstesnadır).
1 0. Cum a günü hatibin m inbere çıkm asından cum a nam azı bitene kadar nâfile nam az kılınm az.
S3 0 - İftitah tekbiri cüm lesinde "Allah" kelim esinin ilk harfi olan A harfini uzatarak "Âllah" y ahut "Aallah"
v ey a “Eallah” diy e tekrarlay arak okunursa ne olur?
C3 0 - Bu şekilde okum ak m ânay ı bozacağı için, farz y erine getirilm em iştir v e nam az geçersiz olur.
S3 1 - İm am a uy m ak üzere alınan iftitah tekbirinin tam am en kıy am halinde alınm asının hükm ü nedir?
C3 1 - Buna göre, rükû halinde bulunan im am a uy acak olan kim se, kıy am halinde Allah dey ip, ekber lafzını
rükûa v ardıktan sonra diy ecek olsa, im am a uy m ası sahih olm az.
S3 2 - Ay akta durm ay a gücü y ettiği halde oturarak da nam az kılınabilir m i?
C3 2 - Nâfile nam azlarda kişi, ay akta durm ay a gücü y ettiği halde oturarak da nam az kılabilir. Çünkü
Kıy am ; Farz v e v âcip nam azlarda v e Hanefî m ezhebinde benim senen görüşe göre sabah nam azının
sünnetinde bir rükündür.
S3 3 – Nam azlarda kıratın hükm ü nedir?
C3 3 - Kıraat nâfile nam azların, v itir nam azının v e iki rek‘atlı nam azların bütün rek‘atlarında, dört v ey a
üç rek‘atlı farz nam azların ise herhangi iki rek‘atında olm ası farzdır. Kıraatin ilk iki rek‘atta olm ası ise
v âciptir. İkinci rek‘attan sonraki rek‘at v ey a rek‘atlarda Fâtiha sûresini okum ak Hanefî im am lardan
y apılan bir riv ay ete göre v âcip, diğer bir riv ay ete göre ise sünnettir.
S3 4 - Gizli v e Açık Okum anın Ölçüsü nedir?
C3 4 - Açıktan okum anın alt sınırı, bir başkasının işitebileceği derecede y üksek sesle okum ak şeklinde, gizli
okum anın üst sınırı ise en fazla kendi işiteceği şekilde okum aktır.
S3 5 - tum a'nîne, kav m e, celse ne dem ektir hükm ü nedir?
C3 5 - Rükû duruşunda v e secde duruşunda bir m üddet beklem ek (tum a'nîne). rükûdan doğrulup, secdey e
v arm adan önce uzuv ları sakin oluncay a değin bir süre kıy am v aziy etinde beklem ek (kav m e). iki secde
arasındaki oturuşa celse denir. Bunlar ta‘dîl-i erkânın birer parçası olduğundan, Ebû Yûsuf'a v e Hanefî
m ezhebi dışındaki üç m ezhebe göre farzdır. Ebû Hanîfe v e Muham m ed'e göre ise v âciptir. Kav m e v e celse
nam azın sünnetlerinde y er alır. Bu tum e'nîne, kav m e v e celse süresinin asgari ölçüsü "sübhânellâhi'l-azîm "
diy ecek kadar durm aktır.
S3 6 - Nam azın v âcipleri nelerdir?
C3 6 - Ta‘dîl-i Erkân v e Nam azdan Kendi Fiili ile Çıkm ak çoğunluğa göre rükündur Hanefi de v aciptir.
1 . Nam aza "Allahüekber" sözüy le başlam ak. Bu, çoğunluğa göre farzdır.
2 . Nafile v e v acip nam azların her rek‘atında, farz nam azların ilk iki rek’atında Fâtiha sûresini okum ak.
Bu, çoğunluğa göre farzdır.
3 . Farz nam azların ilk iki rek‘atında, v âcip v e nâfile nam azların her rek‘atında Fâtiha'dan sonra, zam m -ı
sûre okum ak. Çoğunluğa göre sünnettir.
4. Farz olan kıraati ilk iki rek‘atta y erine getirm ek.
5. Fâtiha'y ı, eklenecek sûreden önce okum ak.
6. kıraati gizli okum ak gerektiğinde gizli açık okum ak gerektiğinde açık okum ak
8. Secdede alın ile birlikte burnu da y ere koy m ak.
9. Üç v e dört rek‘atlı nam azlarda ikinci rek‘atın sonunda oturm ak (ka‘de-i ûlâ = ilk oturuş).
1 0. Nam azların gerek ilk, gerekse son oturuşunda teşehhütte bulunm ak, y ani Tahiy y ât'ı okum ak.
1 1 . Nam azın sonunda sağ v e sol tarafa selâm v erm ek (“es-Selâm ü aley küm v e rahm etullah”
cüm lesinin "es-Selâm " kısm ını söy lem ek v âcip, "aley küm v e rahm etullah" kısm ını söy lem ek ise sünnettir).
1 2 . Farzların sırasına riay et etm ek (kıy am dan sonra rükû v e iki secdey i peş peşe y apm ak gibi).
1 3 . Farz olan fiili geciktirm em ek. Meselâ, birinci oturuşta Tahiy y ât'ı okuduktan sonra, "Allahüm m e salli
alâ Muham m ed" diy ecek kadar bir süre bekledikten sonra üçüncü rek‘ata kalkılacak olursa farz
geciktirilm iş say ılır v e sehiv secdesi gerekir.
1 4. Vitir nam azında Kunut duası okum ak Ebû Hanîfe'y e göre v âcip, İm âm ey n’e (Ebû Yûsuf v e İm am
Muham m ed) göre sünnettir.
1 5. Ram azan v e kurban bay ram ı nam azlarının her iki rek‘atında ilâv e (zâit) üçer tekbir alm ak (bay ram
nam azının ikinci rek‘atında rükûa giderken tekbir alm ak da v âciptir. İkinci rek‘atta getirilen ilâv e
tekbirler rükûdan hem en önce olduğu için bu rek‘atta rükûa giderken alınan tekbir de v âcip say ılm ıştır).
1 6. Sehiv secdesi y apılm asını gerektiren bir fiilde bulunulm uşsa sehiv secdesi y apm ak
1 8. Nam azday ken secde ây eti okunm uşsa tilâv et secdesi y apm ak
S3 7 - İtim at, irsâl, tesm î, tahm îd, teav v üz, ne dem ektir?
C3 7 - İftitah tekbirinin hem en ardından el bağlam ak (itim at). Bay ram tekbirlerinin arasında elleri y ana
salıv erm ek (irsâl). Rükûdan doğrulurken "Sem iallahü lim en ham ideh" dem ek (tesm î‘)."Sem iallahü lim en
ham ideh" dedikten sonra, "Rabbenâ leke'l-ham d" v ey a "Allahüm m e rabbenâ leke'l-ham d" dem ek (tahm îd).
Denir. ilk rek‘atta v e Sübhâneke’den sonra Eûzü billâhi m ine'ş-şey tâni'r-racîm dem ek (teav v üz).
S3 8 - Tıv âl-i m ufassal nedir?
C3 8 - Uzun sûreler, tıv âl-i m ufassal olarak anılır. Hucurât sûresi ile Bürûc sûresi arasındaki sûreler bu
grupta y er alır.
S3 9 - Ev sât-ı m ufassal nedir?
C3 9- Orta uzunluktaki sûrelere de ev sât-ı m ufassal denir. Bürûc sûresi ile Bey y ine sûresi arasındaki sûreler
bu grupta y er alır.
S40 - Kısâr-ı m ufassal nedir
C40 - Kısa sûreler ise, kısâr-ı m ufassal diy e anılır. Bunlar Bey y ine sûresinden Nâs sûresine kadar olan
sûrelerdir.
S41 - Yanılarak v ey a y anlışlıkla nam azda konuşm ak nam azı bozarm ı?
C41 - Nam azda gerek bilerek gerekse y anılarak v ey a y anlışlıkla konuşm ak nam azı bozar. Hz. Pey gam ber'in
ism i anıldığında salav at getiren kim senin de nam azı bozulur. cev ap kastıy la Kur'an'dan bir ây eti okum ak
da insanlarla konuşm a kapsam ına gireceği için nam azı bozar.
S42 - Tenahnuh nedem ektir hükm ü nedir?
C42 - Boğazı hırıldatm aktır. Özürsüz olarak tenahnuh etm ek nam azı bozar. Ancak sesindeki hırıltıy ı
giderip sesi güzelleştirm ek, nam azı bozm az.
S43 - Nam azda öksürm enin hükm ü nedir?
C43 - Özürsüz olarak öksürm ek v ey a öksürm ey e çalışm ak nam azı bozar. Ancak herhangi bir zorlam a
olm aksızın doğal olarak öksürm ek v ey a nam azda olduğunu anlatm ak v e y anlış okuy an im am ı uy arm ak
için öksürm ek nam azı bozm az.
S44 - Birinci oturuşu, son oturuş zannederek selâm v eren ne y apar
C44 - Birinci oturuşu, son oturuş zannederek selâm v erm ek nam azı ifsat etm ey ip sadece sehiv secdesi
y apm ay ı gerektirir ise de, kıldığı öğle nam azını cum a nam azı v ey a y atsı nam azını terav ih zannederek
(v ey a kendisini seferî zannederek) selâm v erm ek, nam azı kesm ek kastı taşıdığı için nam azı bozar.
S45 -Teressül v ey a irtisâl v e hadır ney e denir?
C45 - Ezan okunurken her cüm le arasında biraz beklem e y apılır v e ikinci cüm lelerde ses biraz daha
y ükseltilir. Buna teressül v ey a irtisâl denilir. Kam et ise duraklam a y apm aksızın seri okunur. Buna da
"hadır" denilir.
S46 - Muhâzâtü'n-nisâ ne dem ektir?
C46 - Kadınların cem aatle nam azdaki saf düzeni v e erkeklerde ay nı safta v ey a hizada olm ası, ilm ihallerde
"m uhâzâtü'n-nisâ" terim iy le ifade edilir.
S47 - Cem aat kaç kişiden oluşur?
C47 - Cem aatin en az say ısı im am v e ona uy an olm ak üzere iki kişidir. Hatta uy an kişi çocuk da olabilir.
S48 - Cem aatte saf düzeni nasıldır?
C48 - İm am a uy acak kişi sadece bir erkek ise im am ın sağına durur. Birden çok iseler im am ın arkasına
dururlar. Tek kadın ise im am ın arkasına durur. Cem aat çoksa önce erkekler safı, onun arkasında çocuklar
safı v e onun arkasında kadınlar safı olacak şekilde y apılır.
S49 - Muktedî, m üdrik, lâhik, m esbûk nedir?
C49 - İm am a uy an kişiy e m uktedî, nam azı tam am en im am la birlikte kılan kim sey e m üdrik, İm am la
birlikte nam aza başlam asına rağm en, nam az esnasında başına gelen bir durum sebebiy le nam aza ara
v erm ek zorunda kalan v e bu sebeple nam azın bir kısm ını im am la birlikte kılam ay an kim sey e lâhik,
İm am a nam azın başında değil, birinci rek‘atın rükûundan sonra, ikinci, üçüncü v ey a dördüncü
rek‘atlarda uy an kim sey e m esbûk denir. Son rek‘atın rükûundan sonra im am a uy an kim se bütün
rek‘atları kaçırm ış olur.
S50 - Cem aate Gitm em ek İçin Mazeret Say ılan Haller nelerdir?
C50 - Hastalık, Korku, Olum suz hav a şartları, Abdestin sıkışık durum da olm ası, Farz olan ilm î araştırm a v e
eğitim öğretim le m eşguliy et, Bedenî ârızalar.
S51 - Müdrik, Lahik, Mesbuk ne dem ektir?
C51 - Nam azı tam am en im am la birlikte kılan kim sey e m üdrik denir. İm am la birlikte nam aza başlam asına
rağm en, nam az esnasında başına gelen bir durum sebebiy le nam aza ara v erm ek zorunda kalan v e bu
sebeple nam azın bir kısm ını im am la birlikte kılam ay an kim sey e lâhik denir. İm am a nam azın başında
değil, birinci rek‘atın rükûundan sonra, ikinci, üçüncü v ey a dördüncü rek‘atlarda uy an kim sey e m esbûk
denir.
S52 - Cum a Nam azının Vücûb Şartları nelerdir?
C52 - Erkek olm ak, m azeretsiz olm ak (Hastalık, kör v ey a kötürüm , uy gun olm ay an hav a v e y ol
şartları,Korku). Hürriy et. İkam et
S53 - Cum a Nam azının Sıhhat Şartları nelerdir?
C53 - Vakit, Cem aat, şehir, cam i, izin, hutbe
S54 - Hutbenin şartları nelerdir?
C54 - 1 . Vakit içinde okunm ası. 2 . Nam azdan önce olm ası. 3 . Hutbe niy etiy le okunm ası. 4. Cem aatin
huzurunda irad edilm esi. 5. Hutbe ile nam az arasının, y iy ip içm ek gibi nam az v e hutbe ile bağdaşm ay an
bir şey le kesilip ay rılm am ası.
2 01 1 y eterlilik sınav ına hazırlık soruları 2 " Diy anet İlm ihali 1 . Cilt"
Diy anet İlm ihali 1 . Cilt (2 00’den 3 00’e) KADAR OLAN SAYFALARIN SORU CEVAP ŞEKLİNDE ÖZETİ
S1 - Abdesti bozan durum lardan üç tanesini y azınız.
C1 - a) İdrar v e dışkı y ollarından idrar,dışkı, m eni, m ezi, kan gibi bir necasetin, herhangi bir sıv ının v ey a
m addenin çıkm ası, y ellenm ek.
b)Ağız dolusu kusm ak. Kusulan şey ister y em ek, ister safra v ey a kan olsun.
c) Nam azda y akında-daki şahısların duy abileceği şekilde sesli olarak gülm ek.
S2 - Mazeret sahibi kim lere denir.
C2 - Dev am lı burun kanam ası , idrarı tutam am a, dev am lı kusm a, y aranın dev am lı kanam ası, kadınların
akıntısı gibi abdesti bozan v e kısm en süreklilik taşıy an bedeni rahatsızlığı olan kim selere özürlü m azaret
sahibi denir.
S3 -Özürlünün abdest süresi ne kadardır.
C3 - Özürlü kim se v akit girdiğinde abdest alır. Abdesti bozan başka bir durum m ey dana gelm edikçe, o
v aktin sonu-na kadar abdestli say ılır. Dilediği kadar farz, v acip, sünnet,kaza nam azı, Cum a v e bay ram
nam azı kılabilir, Kabey i ta-v af edebilir v e m ushafı tutabilir.
S4- Mestte aranan özelliklerden dört tanesini y azınız.
C4-
a) Ay akları topuklarla birlikte örtecek.
b) İçine su geçirm ey ecek.
c) Yere konduğunda kendi kendine dik durabilm eli.
d) Mest ile y aklaşık altı kilom etre y ürünebilm eli.
S5- Mesti bozan durum lardan üç tanesini y azınız.
C5-
a)Abdesti bozan durum lar m est üzerine m eshide bozar.
b) Üzerine m eshedilen m estin ay aktan çıkm ası v ey a çı-karılm ası.
c) Mesh süresinin sona erm esi
S6- Hades-i asgar v e hades-i ekber nedir açıklay ınız.
C6-Abdest alm ay ı gerktiren hallere küçük kirlilik (hades-i asgar), guslü gerektiren hallere de büy ük kirlilik
(hades-i ekber) denir.
S7 -Guslü gerektiren tem el sebepler nelerdir.
C7 -
a) cünüplük,
b) hay ız,
c) nifas.
S8-Hangi durum larda gusletm ek sünnettir.
C8- Cum a v e bay ram nam azları öncesinde,hac v ey a um re niy etiy le ihram a girerken v e Arafat’ta v akfe
için guslet- m ek sünnettir.
S9- Mezheplere göre guslün farzı kaç tanedir.
C9- Hanefi m ezhebine göre; ağza su alm ak, burna su çekm ek v e bütün v ücudu y ıkam ak. Hanbelilere göre;
bunlara- ilav eten niy et. Şafilere göre; niy et v e bütün v ücudu y ıkam ak. Malikilere göre; niy et, bütün
v ücudu y ıkam ak, v ücudu o-v alam ak v e gusül işlem lerinin arasını açm am aktır.
S1 0- Hangi durum larda tey em m üm y apılır.
C1 0- a) Abdest v ey a gusle y etecek m iktarda suy un bulunm am ası, b) Suy u kullanm ay ı engelley en fiili bir
durum un v ey a suy u kullanm am ak için dinen geçerli bir m azeretin/engelin bulunm ası.
S1 1 -Tey em m üm ün farzı kaç tane v e nelerdir.
C1 1 -Tey em m üm ün farzı ikidir: niy y et v e y üzü v e kolları sıv azlam ak üzere, ellerle iki v uruş. Buna kısaca
"iki darp bir niy y et" denir.
S1 2 -Hay ız halinin başlam a v e bitiş y aşları ile en az v e en çok süresi kaç gündür.
C1 2 - Hay ız hali ortalam a 1 1 -1 3 y aşlarında başlar, 45-50 y aşlarında sona erer. Hanefi m ezhebine göre
hay ızın en- az süresi 3 ,en uzun süresi 1 0 gündür.
S1 3 - Hay ızlı olan kadınların hangi ibadetleri y apam ay acağını v e hangilerini y apabileceklerini açıklay ınız.
C1 3 - Nam az kılam azlar sonrada kaza etm ezler. Oruç tutam azlar am a tem izlenince kaza ederler,v e Kabey i
tav af e-dem ezler. Maliki m ezhebine göre Kuran-ı Kerim okuy abilirler.
S1 4- Nifas nedir? Nifasın azam i süresi ne kadardır.
C1 4- Nifas/loğusa/nüfesa;doğum dan sonra kadının cinsel organından gelen kan v ey a bu şekilde kan
gelm esinin se-bep olduğu hükm i kirlilik(hades) halinin adıdır. Hanefi v e Hanbeliler nifasın en uzun süresi
40, Maliki v eŞafiler ise 60-gün olduğu görüşündedirler.
S1 5-İstihaze nedir? İstihazeli olan kadın nasıl hareket eder.
C1 5- Rahim içi dam arlardan hay ız v e nifas hali dışında v e bir hastalık v ey a y apısal bozukluk sebebiy le
gelen ka-na özür/istihaze denir. Bu durum da olan kadınlar özür sahibi olanlar gibi hareket ederler.
S1 6-Mezhepler göre nam az çeşitlerini y azınız.
C1 6-Hanefiler; farz, v acip v e nafile olarak ay ırırlar.Diğerleri ise; farz v e nafile olarak değerlendirirler.
S1 7 -Vacip nam azlar kendi arasında kaça ay rılır.
C1 7 -Vacip oluşu kulun fiiline bağlı olm ay an (li ay nihi v acip) v e v acip oluşu kulun fiiline bağlı olan v acip
(li- gay -rihi v acip) olm ak üzere iki kısım dır.
S1 8- Nafile nam azlar kaça ay rılır, çeşitlerine örnek v eriniz.
C1 8- Sünen-i rev atip v e sünen-i regaip olm ak üzere ikiy e ay rılır.Rev atip, belli bir düzen v e tertip içinde
,beş v akit-farz nam azlarla birlikte v e belli bir dev am lılık içinde kılınan sünnetlerdir. Rev atip sünnetler
dışındaki nafile nam azlar-ise regaip sünnetlerdir.
S1 9- Tadili erkan ne dem ektir, m ezheplere göre hükm ü nedir.
C1 9- Nam azın rukünlerinin düzgün bir şekilde y apılm asına tadili erkan denir. Hanefilerin dışındaki üç
m ezhebe gö-re rükun kabül edilm iştir. Hanefilere göre v acip kabül edilm iştir.
S2 0- İsfar,taglis,tum anine v e kav m e terim lerini açıklay ınız.
C2 0- Sabah nam azının ortalık ay dınlandıktan sonra kılınm asına isfar, Sabah nam azını, ikinci fecir doğar
doğm az, ortalık henüz karanlıkça iken kılınm asına taglis, rukuda sırt v e baş düz bir satıh oluşturacak
biçim de eğilerek bir m üd-det beklem ey e tum a’ni-ne, rukudan sonra secdey e v arm adan biraz beklem ey e
kav m e denir.
S2 1 - İkindi nam azının v aktini açıklay ınız.
C2 1 -Ebu hanifey e göre her şey in gölge uzunluğu, kendi uzunluğunun iki katına çıktığı andan itibaren
başlar, diğer- lerine göre ise bir katına çıktığı andan itibaren başlar. Güneşin batm asına kadar dev am eder.
S2 2 -Nafile nam az kılm anın m ekruh olduğu v akitlerden dört tanesini y azınız.
C2 2 -
a) Sabah nam azını kıldıktan sonra güneş doğuncay a kadar,
b) Akşam nam azının farzından önce,
c) Farz nam a-zın v aktinin daralm ası durum unda,
d) Arafat v e m üzdelife cem ’leri arasında
S2 3 -Nam azda kıraat y apılırken, Kur’an-ın m eali lafzının y erine okunurm u, m ezheplere göre açıklay ınız.
C2 3 Ebu Hanifeden başka bütün m üctehidlere göre Arapça ezberley ip okuy abilen kim selerin nam azda
Kur’an-ı a-sıl dilinden Kur’an’dan okum aları farzdır. Hanefi m ezhebine göre Arapça’y a dili dönm ey en v ey a
ezberley em ey en kim -seler öğrenincey e kadar nam azda Kur’an-ı (anlam ını, m ealini) kendi dillerinde
okuy abilirler.
S2 4- Nam azda kıraatı gizli v e açık okum anın ölçüsü nedir, fakihlerin görüşü nedir.
C2 4- Açıktan okum anın alt sınırı, bir başkasının işitebileceği derecede y üksek sesle okum ak, gizli okum anın
üst sı-nırı ise en fazla kendi işiteceği şekilde okum aktır. Fakihler kıratın nam azda dili kıpırdatm aksızın v e
ses çıkartm aksızın zihinden tekrarlanm asını okum a say m am ışlardır.
S2 5- Secde hangi azalar ile y apılır m ezheplere göre açıklay ınız.
C2 5- Hanefi m ezhebinde farz olan, alnın v e ay akların hiç değilse bir ay ağın y ere day anm asıdır. Burnun
konm ası v acip, ellerin v e dizlerin konm ası ise sünnettir. Hanefilerden Züfer ile Şafii v e Hanbeli
m ezheplerinde , y edi uzv un (el-ler, ay aklar, dizler v e y üz) her birinin bir kısm ının y er değdirilm esi farzdır.
S2 6- Nam azın v aciplerinden dört tanesini y azınız.
C2 6-
a) Farz olan kıratı ilk iki rekatta y erine getirm ek,
b) Secdede alın ile birlikte burnu y ere koy m ak,
c) Üç v e dört rekatlı nam azlarda ikinci rekatın sonunda oturm ak,
d) Nam azların gerek ilk, gerekse son oturuşlarında teşehhütte bulum ak y ani Tahiy y at’ı okum ak
S2 7 - Ev sat-ı m ufassal nedir, hangi sureleri kapsar.
C2 7 - Orta uzunlukluktaki surelere denir.Büruc suresi ile bey y ine suresi arasındaki sureler bu gurupta y er
alır.
S2 8-Nam azın m ekruhlarından dört tanesini y azınız.
C2 8- a) Kıy am , rüku v e secde aralarındaki tekbir v e zikirleri kendi y erlerinden sonray a bırakm ak, b)
Nam aza ilişkin filleri özürsüz y ere, nam azın sünnet v e adabına uy m aksızın y erine getirm ek, c) Abdesti
sıkışık olduğu halde nam az kılm ak, d) Başkasına ait bir y erde v ey a başkasına ait bir elbise içinde sahibinin
izni olm adan nam az kılm ak.
S2 9- Nam azı bozan durum lardan dört tanesini y azın.
C2 9-
a) Nam azda konuşm ak,
b)Yönü kıbleden çev irm ek,
c) Bir şey y iy ip içm ek,
d) Özürsüz olarak boğaz hırıldat-m ak (tenahnuh etm ek)
S3 0- Ezan v e kam etin hükm ü nedir, kim ler ezan okuy abilir.
C3 0- Ezan v e kam etin hükm ü sünnettir, v aktin değil nam azın sünnetidir. Erkek, akıllı v e takv a sahibi
olanlar okur.
S3 1 - Cem aatla nam az kılm anın, m ezheplere göre hükm ü nedir.
C3 1 - Hanbelilere göre cem aatla nam az kılm ak, erkekler için farzı ay n, Şafiler için farzı kifay e. Hanefi v e
Malikile-lere göre Cum a nam azı hariç diğer nam azlar gücü y eten erkeklere m üekked sünnettir.
S3 2 -Cem aate gitm em ek için m azeret say ılan özürlerden dört tanesini y azınız.
C3 2 - a) Hastalık, b) Korku, c) Olum suz hav a şartları, d) Bedeni arızalar
S3 3 - İm am lığın şartlarını y azınız.
C3 3 - İm am ın ergin, akıl, m ülüm an,erkek v e nam az sahih olacak kadar Kur’an ezbere okum ak, özürlü
olm am ak, setr-i av ret v e necasetten taharet şartlarını taşım ası gerekir.
S3 4- Müfteriz, m üteneffil, iktida v e m uktedi nedir.
C3 4- Farz nam az kılana m üfteriz, nafile nam az kılana m üteneffil, nam az kılarken im am a uy m ay a iktida,
im am a uy an kim sey e m uktedi denir.
S3 5- İm am a uy m anın kaç hali v ardır nelerdir.
C3 5-
a) Müdrik; Nam azı tam am en im am la birlikte kılan kim se,
b Lahik;Nam aza im am la birlikte başlam asına rağm en başına gelen bir durum sebebiy le ara v erm ek
zorunda kalan kim se,
c) Mesbuk; İm am a nam azın başında değil bi-rinci rekatın rükuundan sonra uy an kim sey e denir.
S3 6- Cum a nam azı ilk defa ne zam an farz kılındı.
C3 6- Bu konuda iki görüş v ardır, birinci riv ay ete göre Mekke’de farz kılınm ış olm asına rağm en m üşriklerin
bas- kıları y üzünden orada kılınam am ış. İkinci riv ay et ise hicret esnasında farz kılınm ıştır.
S3 7 -Cum a nam azının v ücup olm asının şartlarından olan m azaretsiz olm ak m addesini açıklay ınız.
C3 7 - Bazı m azeretler Cum a nam azına gitm em ey i m übah kılar v e bu kişilere Cum a farz olm az bu
m azeretler,has- talık, körlük v e kötürüm lük, uy gun olm ay an hav a v e y ol şartları, korku durum larında
gidilm ez
S3 8-Mezheplere göre hutbenin rükünleri nelerdir.
C3 8- Ebu hanifey e göre rüknü y ani tem el unsur Allah’ı zikretm ektir. İm am m alike göre m üm inlere
hitaben m üj-deli v ey a sakındırıcı ifade taşım asıdır. İm am şafiy e göre;Her iki hutbede Allah’ı zikretm ek,
Pey gam berim ize salav at getirm ek, takv ay ı tav siy e etm ek, hutbelerin birinde ay et okum ak, ikinci hutbede
m üm inlere dua etm ek. Hanbelilere göre sonuncu hariç Şafiler’deki ile ay nı.
S3 9- Hutbenin geçerli olm asının Malikilere göre şartlarını açıklay ınız.
C3 9-
a) Hatibin ay akta olm ası
b) Her iki hutbenin de öğle v akti girdikten sonra irad edilm esi
c) Her iki hutbenin-de hutbe olarak nitelendirilebilecek içerikte olm ası
d) Mescidin içinde irad edilm esi
e) Nam azdan önce olm ası
f) En az on iki kişilik bir cem aatın huzurunda olm ası
g) Açıktan okunm ası
h) Arapça olm ası
ı) Hutbelerin arasına v e hutbe ile nam az arasına başka bir m eşguliy etin sokulm am ası.
S40- Hutbenin sünnetlerinden dört tanesini y azınız.
C40-a) Ezanın,hatibin huzurunda okunm ası,
b) Hutbe okurken hatibin y üzünün cem aata dönük olm ası,
c) Hutbey i kısa tutm ası,
d) Cum a nam azını hutbe okuy an kişinin kıldırm ası
DİYANETHABERLER.COM (Em eğe Say gı Lütfen) link v erm ek şartıy la sitelerinizde y ay ım lay abilirsiniz...
Diy anet İlm ihali 1 . Cilt (2 00’den 3 00’e) KADAR OLAN SAYFALARIN SORU CEVAP ŞEKLİNDE ÖZETİ
S1 - Abdesti bozan durum lardan üç tanesini y azınız.
C1 - a) İdrar v e dışkı y ollarından idrar,dışkı, m eni, m ezi, kan gibi bir necasetin, herhangi bir sıv ının v ey a
m addenin çıkm ası, y ellenm ek.
b)Ağız dolusu kusm ak. Kusulan şey ister y em ek, ister safra v ey a kan olsun.
c) Nam azda y akında-daki şahısların duy abileceği şekilde sesli olarak gülm ek.
S2 - Mazeret sahibi kim lere denir.
C2 - Dev am lı burun kanam ası , idrarı tutam am a, dev am lı kusm a, y aranın dev am lı kanam ası, kadınların
akıntısı gibi abdesti bozan v e kısm en süreklilik taşıy an bedeni rahatsızlığı olan kim selere özürlü m azaret
sahibi denir.
S3 -Özürlünün abdest süresi ne kadardır.
C3 - Özürlü kim se v akit girdiğinde abdest alır. Abdesti bozan başka bir durum m ey dana gelm edikçe, o
v aktin sonu-na kadar abdestli say ılır. Dilediği kadar farz, v acip, sünnet,kaza nam azı, Cum a v e bay ram
nam azı kılabilir, Kabey i ta-v af edebilir v e m ushafı tutabilir.
S4- Mestte aranan özelliklerden dört tanesini y azınız.
C4-
a) Ay akları topuklarla birlikte örtecek.
b) İçine su geçirm ey ecek.
c) Yere konduğunda kendi kendine dik durabilm eli.
d) Mest ile y aklaşık altı kilom etre y ürünebilm eli.
S5- Mesti bozan durum lardan üç tanesini y azınız.
C5-
a)Abdesti bozan durum lar m est üzerine m eshide bozar.
b) Üzerine m eshedilen m estin ay aktan çıkm ası v ey a çı-karılm ası.
c) Mesh süresinin sona erm esi
S6- Hades-i asgar v e hades-i ekber nedir açıklay ınız.
C6-Abdest alm ay ı gerktiren hallere küçük kirlilik (hades-i asgar), guslü gerektiren hallere de büy ük kirlilik
(hades-i ekber) denir.
S7 -Guslü gerektiren tem el sebepler nelerdir.
C7 -
a) cünüplük,
b) hay ız,
c) nifas.
S8-Hangi durum larda gusletm ek sünnettir.
C8- Cum a v e bay ram nam azları öncesinde,hac v ey a um re niy etiy le ihram a girerken v e Arafat’ta v akfe
için guslet- m ek sünnettir.
S9- Mezheplere göre guslün farzı kaç tanedir.
C9- Hanefi m ezhebine göre; ağza su alm ak, burna su çekm ek v e bütün v ücudu y ıkam ak. Hanbelilere göre;
bunlara- ilav eten niy et. Şafilere göre; niy et v e bütün v ücudu y ıkam ak. Malikilere göre; niy et, bütün
v ücudu y ıkam ak, v ücudu o-v alam ak v e gusül işlem lerinin arasını açm am aktır.
S1 0- Hangi durum larda tey em m üm y apılır.
C1 0- a) Abdest v ey a gusle y etecek m iktarda suy un bulunm am ası, b) Suy u kullanm ay ı engelley en fiili bir
durum un v ey a suy u kullanm am ak için dinen geçerli bir m azeretin/engelin bulunm ası.
S1 1 -Tey em m üm ün farzı kaç tane v e nelerdir.
C1 1 -Tey em m üm ün farzı ikidir: niy y et v e y üzü v e kolları sıv azlam ak üzere, ellerle iki v uruş. Buna kısaca
"iki darp bir niy y et" denir.
S1 2 -Hay ız halinin başlam a v e bitiş y aşları ile en az v e en çok süresi kaç gündür.
C1 2 - Hay ız hali ortalam a 1 1 -1 3 y aşlarında başlar, 45-50 y aşlarında sona erer. Hanefi m ezhebine göre
hay ızın en- az süresi 3 ,en uzun süresi 1 0 gündür.
S1 3 - Hay ızlı olan kadınların hangi ibadetleri y apam ay acağını v e hangilerini y apabileceklerini açıklay ınız.
C1 3 - Nam az kılam azlar sonrada kaza etm ezler. Oruç tutam azlar am a tem izlenince kaza ederler,v e Kabey i
tav af e-dem ezler. Maliki m ezhebine göre Kuran-ı Kerim okuy abilirler.
S1 4- Nifas nedir? Nifasın azam i süresi ne kadardır.
C1 4- Nifas/loğusa/nüfesa;doğum dan sonra kadının cinsel organından gelen kan v ey a bu şekilde kan
gelm esinin se-bep olduğu hükm i kirlilik(hades) halinin adıdır. Hanefi v e Hanbeliler nifasın en uzun süresi
40, Maliki v eŞafiler ise 60-gün olduğu görüşündedirler.
S1 5-İstihaze nedir? İstihazeli olan kadın nasıl hareket eder.
C1 5- Rahim içi dam arlardan hay ız v e nifas hali dışında v e bir hastalık v ey a y apısal bozukluk sebebiy le
gelen ka-na özür/istihaze denir. Bu durum da olan kadınlar özür sahibi olanlar gibi hareket ederler.
S1 6-Mezhepler göre nam az çeşitlerini y azınız.
C1 6-Hanefiler; farz, v acip v e nafile olarak ay ırırlar.Diğerleri ise; farz v e nafile olarak değerlendirirler.
S1 7 -Vacip nam azlar kendi arasında kaça ay rılır.
C1 7 -Vacip oluşu kulun fiiline bağlı olm ay an (li ay nihi v acip) v e v acip oluşu kulun fiiline bağlı olan v acip
(li- gay -rihi v acip) olm ak üzere iki kısım dır.
S1 8- Nafile nam azlar kaça ay rılır, çeşitlerine örnek v eriniz.
C1 8- Sünen-i rev atip v e sünen-i regaip olm ak üzere ikiy e ay rılır.Rev atip, belli bir düzen v e tertip içinde
,beş v akit-farz nam azlarla birlikte v e belli bir dev am lılık içinde kılınan sünnetlerdir. Rev atip sünnetler
dışındaki nafile nam azlar-ise regaip sünnetlerdir.
S1 9- Tadili erkan ne dem ektir, m ezheplere göre hükm ü nedir.
C1 9- Nam azın rukünlerinin düzgün bir şekilde y apılm asına tadili erkan denir. Hanefilerin dışındaki üç
m ezhebe gö-re rükun kabül edilm iştir. Hanefilere göre v acip kabül edilm iştir.
S2 0- İsfar,taglis,tum anine v e kav m e terim lerini açıklay ınız.
C2 0- Sabah nam azının ortalık ay dınlandıktan sonra kılınm asına isfar, Sabah nam azını, ikinci fecir doğar
doğm az, ortalık henüz karanlıkça iken kılınm asına taglis, rukuda sırt v e baş düz bir satıh oluşturacak
biçim de eğilerek bir m üd-det beklem ey e tum a’ni-ne, rukudan sonra secdey e v arm adan biraz beklem ey e
kav m e denir.
S2 1 - İkindi nam azının v aktini açıklay ınız.
C2 1 -Ebu hanifey e göre her şey in gölge uzunluğu, kendi uzunluğunun iki katına çıktığı andan itibaren
başlar, diğer- lerine göre ise bir katına çıktığı andan itibaren başlar. Güneşin batm asına kadar dev am eder.
S2 2 -Nafile nam az kılm anın m ekruh olduğu v akitlerden dört tanesini y azınız.
C2 2 -
a) Sabah nam azını kıldıktan sonra güneş doğuncay a kadar,
b) Akşam nam azının farzından önce,
c) Farz nam a-zın v aktinin daralm ası durum unda,
d) Arafat v e m üzdelife cem ’leri arasında
S2 3 -Nam azda kıraat y apılırken, Kur’an-ın m eali lafzının y erine okunurm u, m ezheplere göre açıklay ınız.
C2 3 Ebu Hanifeden başka bütün m üctehidlere göre Arapça ezberley ip okuy abilen kim selerin nam azda
Kur’an-ı a-sıl dilinden Kur’an’dan okum aları farzdır. Hanefi m ezhebine göre Arapça’y a dili dönm ey en v ey a
ezberley em ey en kim -seler öğrenincey e kadar nam azda Kur’an-ı (anlam ını, m ealini) kendi dillerinde
okuy abilirler.
S2 4- Nam azda kıraatı gizli v e açık okum anın ölçüsü nedir, fakihlerin görüşü nedir.
C2 4- Açıktan okum anın alt sınırı, bir başkasının işitebileceği derecede y üksek sesle okum ak, gizli okum anın
üst sı-nırı ise en fazla kendi işiteceği şekilde okum aktır. Fakihler kıratın nam azda dili kıpırdatm aksızın v e
ses çıkartm aksızın zihinden tekrarlanm asını okum a say m am ışlardır.
S2 5- Secde hangi azalar ile y apılır m ezheplere göre açıklay ınız.
C2 5- Hanefi m ezhebinde farz olan, alnın v e ay akların hiç değilse bir ay ağın y ere day anm asıdır. Burnun
konm ası v acip, ellerin v e dizlerin konm ası ise sünnettir. Hanefilerden Züfer ile Şafii v e Hanbeli
m ezheplerinde , y edi uzv un (el-ler, ay aklar, dizler v e y üz) her birinin bir kısm ının y er değdirilm esi farzdır.
S2 6- Nam azın v aciplerinden dört tanesini y azınız.
C2 6-
a) Farz olan kıratı ilk iki rekatta y erine getirm ek,
b) Secdede alın ile birlikte burnu y ere koy m ak,
c) Üç v e dört rekatlı nam azlarda ikinci rekatın sonunda oturm ak,
d) Nam azların gerek ilk, gerekse son oturuşlarında teşehhütte bulum ak y ani Tahiy y at’ı okum ak
S2 7 - Ev sat-ı m ufassal nedir, hangi sureleri kapsar.
C2 7 - Orta uzunlukluktaki surelere denir.Büruc suresi ile bey y ine suresi arasındaki sureler bu gurupta y er
alır.
S2 8-Nam azın m ekruhlarından dört tanesini y azınız.
C2 8- a) Kıy am , rüku v e secde aralarındaki tekbir v e zikirleri kendi y erlerinden sonray a bırakm ak, b)
Nam aza ilişkin filleri özürsüz y ere, nam azın sünnet v e adabına uy m aksızın y erine getirm ek, c) Abdesti
sıkışık olduğu halde nam az kılm ak, d) Başkasına ait bir y erde v ey a başkasına ait bir elbise içinde sahibinin
izni olm adan nam az kılm ak.
S2 9- Nam azı bozan durum lardan dört tanesini y azın.
C2 9-
a) Nam azda konuşm ak,
b)Yönü kıbleden çev irm ek,
c) Bir şey y iy ip içm ek,
d) Özürsüz olarak boğaz hırıldat-m ak (tenahnuh etm ek)
S3 0- Ezan v e kam etin hükm ü nedir, kim ler ezan okuy abilir.
C3 0- Ezan v e kam etin hükm ü sünnettir, v aktin değil nam azın sünnetidir. Erkek, akıllı v e takv a sahibi
olanlar okur.
S3 1 - Cem aatla nam az kılm anın, m ezheplere göre hükm ü nedir.
C3 1 - Hanbelilere göre cem aatla nam az kılm ak, erkekler için farzı ay n, Şafiler için farzı kifay e. Hanefi v e
Malikile-lere göre Cum a nam azı hariç diğer nam azlar gücü y eten erkeklere m üekked sünnettir.
S3 2 -Cem aate gitm em ek için m azeret say ılan özürlerden dört tanesini y azınız.
C3 2 - a) Hastalık, b) Korku, c) Olum suz hav a şartları, d) Bedeni arızalar
S3 3 - İm am lığın şartlarını y azınız.
C3 3 - İm am ın ergin, akıl, m ülüm an,erkek v e nam az sahih olacak kadar Kur’an ezbere okum ak, özürlü
olm am ak, setr-i av ret v e necasetten taharet şartlarını taşım ası gerekir.
S3 4- Müfteriz, m üteneffil, iktida v e m uktedi nedir.
C3 4- Farz nam az kılana m üfteriz, nafile nam az kılana m üteneffil, nam az kılarken im am a uy m ay a iktida,
im am a uy an kim sey e m uktedi denir.
S3 5- İm am a uy m anın kaç hali v ardır nelerdir.
C3 5-
a) Müdrik; Nam azı tam am en im am la birlikte kılan kim se,
b Lahik;Nam aza im am la birlikte başlam asına rağm en başına gelen bir durum sebebiy le ara v erm ek
zorunda kalan kim se,
c) Mesbuk; İm am a nam azın başında değil bi-rinci rekatın rükuundan sonra uy an kim sey e denir.
S3 6- Cum a nam azı ilk defa ne zam an farz kılındı.
C3 6- Bu konuda iki görüş v ardır, birinci riv ay ete göre Mekke’de farz kılınm ış olm asına rağm en m üşriklerin
bas- kıları y üzünden orada kılınam am ış. İkinci riv ay et ise hicret esnasında farz kılınm ıştır.
S3 7 -Cum a nam azının v ücup olm asının şartlarından olan m azaretsiz olm ak m addesini açıklay ınız.
C3 7 - Bazı m azeretler Cum a nam azına gitm em ey i m übah kılar v e bu kişilere Cum a farz olm az bu
m azeretler,has- talık, körlük v e kötürüm lük, uy gun olm ay an hav a v e y ol şartları, korku durum larında
gidilm ez
S3 8-Mezheplere göre hutbenin rükünleri nelerdir.
C3 8- Ebu hanifey e göre rüknü y ani tem el unsur Allah’ı zikretm ektir. İm am m alike göre m üm inlere
hitaben m üj-deli v ey a sakındırıcı ifade taşım asıdır. İm am şafiy e göre;Her iki hutbede Allah’ı zikretm ek,
Pey gam berim ize salav at getirm ek, takv ay ı tav siy e etm ek, hutbelerin birinde ay et okum ak, ikinci hutbede
m üm inlere dua etm ek. Hanbelilere göre sonuncu hariç Şafiler’deki ile ay nı.
S3 9- Hutbenin geçerli olm asının Malikilere göre şartlarını açıklay ınız.
C3 9-
a) Hatibin ay akta olm ası
b) Her iki hutbenin de öğle v akti girdikten sonra irad edilm esi
c) Her iki hutbenin-de hutbe olarak nitelendirilebilecek içerikte olm ası
d) Mescidin içinde irad edilm esi
e) Nam azdan önce olm ası
f) En az on iki kişilik bir cem aatın huzurunda olm ası
g) Açıktan okunm ası
h) Arapça olm ası
ı) Hutbelerin arasına v e hutbe ile nam az arasına başka bir m eşguliy etin sokulm am ası.
S40- Hutbenin sünnetlerinden dört tanesini y azınız.
C40-a) Ezanın,hatibin huzurunda okunm ası,
b) Hutbe okurken hatibin y üzünün cem aata dönük olm ası,
c) Hutbey i kısa tutm ası,
d) Cum a nam azını hutbe okuy an kişinin kıldırm ası