Dicle İlitam ünite :14 İBN ARABİ özet

 ünite :14 İBN ARABİ

SORULAR:

SORU1)Yeni eflatuncular'ın 'ilk akıl,külli nefis ve külli cismine'karşılık İbnu'l-arabi hangi tabirleri kullanır?

CEVAP:)İbnul arabi yukarıdaki tabirlere karşı 'kalem,levh-i mahvuz ve arş'tabirlerini kullanır.

SORU2)İbnul arabi müslümanları kendi içinde nasıl bir değerlendirmeye tabi tutmuştur?

CEVAP:Ona göre müslümanlar kendi içinde havas ve havassın havassı olarak değerlendirilmiş,ve ümmetin genelini avam(halk),özelini(havas)fakihler,kelamcılar ve filozoflar,seçkinlerini(havassül-havas)ise muhakkik sufiler oluşturur.

SORU3)İbnul arabi'ye göre vücud-u mahz nedir?

CEVAP:Ademi,ebedi ve ezeli olarak kabul etmeyen demektir.

SORU4)İbnul arabi'ye göre ademi-mahz ne demektir?

CEVAP:Vücudu ebedi ve  ezeli olarak kabul etmeyen demektir.

SORU5)İbnul arabi'ye göre imkan-ı mahz ne demektir?

CEVAP:Ezeli ve ebedi olarak bir sebeple vücudu bir sebeple deademi kabul edendir.ademi mahz vücud imakansız olan,imkan-ı mahz ise mertebesi vücud-u mahz ile adem-i mahz arasında bulunan alemdir.

SORU6)İbnul arabi'ye göre varlık zincirinin başlangıcı nedir?

CEVAP:Ona göre varlık zincirinin başlangıcı 'LA TAAYYÜN' mertebesidir.

SORU7)İbnul arabi'ye göre vücudun mertebeleri kaçkısımdır?açıklayınız?

CEVAP:Vücudu en genel anlamıyla 3'e ayırır;

1)bizatihi aynında mevcud olan(vücud li zatihi):bu ancak vücud-ı mutlaktır.o hiç birşeyden hasıl olmadığından ona tekaddüm eden bir şey bulumaz.

o hay,kayyum,alim,mürid ve kadir olan Allah'tır

2:Allah ile mevcud olan:bu arş,kürsi,semavat-ı ula ve içindekile,arz ve onda bulunanlardır.

3)Bu vücud veya ademle,hudüs veya kıdemle mevsuf olmayan şeydir.o Hakkın ezeliliği ile ezelden ibarettir.alem bu 3.şeyden zahir olmuştur.o alemin hakikatlerinin hakikatidir.

SORU8)İbnul arabi vücudun batından zahire çıkma sürecini kaça ayırır?açıklayınız?

CEVAP:

1)vücud-u mutlak:Allah'tır.

2)maddeden soyutlanmış mevcud:şekil ve suret kabul eden ruhani mufarık akıllardır.

3)mekan ve hayyiz kabul eden mevcud:bu da cisimlerdir.

4)bizatihi değil bittabia hayyiz kabul eden mevcud:arazlardır.

SORU9)İbnul arabi bi başka açıdan vücudu yine kaça ayırır?

CEVAP:Bir diğer açıdan başka isimler kullanarak vücudu yine 4'e ayırır;

1)zatü'l-vücud:saf,mahza,bizzat,vücud

2)hadiyyet:henüz bir taayyün göstermemiş vücud

3)vahidiyyet:kesretin toplu olarak bulunduğu mertebedir.

4)vücudu zuhuru

CEVAP:

SORU10)İbnul arabi vücudu nasıl bir örnekle açıklar?

CEVAP:Ona göre vücud bir dairedir.bu dairenin ilk başlangıcı alk aklın varlığıdır.yaratılış insan cinsiyle son bulmuş ve vücud dairesi tamamlanmıştır.dairenin sonunun başlangıca ulaşması gibi insanda abu ilk akla ittisal etmiştir.Allah'ın yarattığı bütün şeyler bu dairenin çevresindeki noktalar gibidir.Allah'ın bütün varlıklara nisbeti tek bir nisbettir.

SORU11)İbnul arabiye göre ilahi isimlerin önemini açıklayınız?

CEVAP:Ona göre ilahi isimler alemin var oluşunun sebebidirler.bütün eşyanın nesnenin başlangıcı olan vücud (ALLAH)'TIR.o hayatın 'ayn'ıdır.onda asla sükun yoktur.ister Allah diye çağrılsın ister rahman diye bütün güzel isimler onundur.Allah denildiği zaman ismin manası,Rahman denildiği zamanismin 2 sureti vardır.1.bizim nefesimizden çıkan veya harflerle onu oluşturduğumuz zamanki surettir.bizim onuçağırdığımız esma-i hüsna ilahi isimlerin isimleridir.

SORU12)İbnul arabi'yegöre 7 imam isim vardır bunlar nelerdir?

CEVAP:Bunlar hay,alim,mürid,kail,kadir,cevad,muksit olup hay ismi bu imamların başı,muksit ise sonudur.

SORU13)İbnul arabi'ye göre alemde hüküm ancak 4 ilahi isimle zahir olmuştur bu ilahi isimler hangileridir?

CEVAP:İlahi sıfatlar diye tabir edilen dört isim şunlardır;evvel,ahir,zahir ve batın'dır.bu sebeple alemde hüküm ancak bu 4 isimden sadır olur.alem-i ecsam'ın zuhurundan evvel erkan-ı erbaa,ateş,hava,su,toprak ve ahlat-ı erbaa,çekim,itim,tutum,özümleme zahir olmuştur.vücud bu 4  rüknün üzerine 'beyt'yapmıştır.

SORU15)Ayan-ı sabite kavramını açıklayınız?

CEVAP:İbnul arabi 'ayn'terimini 'hakikat,zat,,cevher ve mahiyet'sübutu ise 'vücud-i akli,vücud-i zihni'manasında kullanılır.ibnul arabi 'ayan-ı sabite'tabiriyle eşyanın hakikatlerinin ve akledilir 'ayn'larının bulunduğu alem-imakulün hariç canibine mevcudatın eçhasının bulunduğu alem-i mahsus tarafına geçmesini kasteder.ona göre Allah eşyayı yaratır,yani ademden vücuda getirir.

SORU16)İbnul arabi ye göre ilahi tecelliyatın en yüce makamı nedir?

CEVAP:ilahi tecelliyatın en yücesi Adem-i kelime diğer bir ifadeyle 'insan-ı hakiki'yani'HAKİKAT-I MUHAMMEDİYE'dir.

SORU17)Mahlukat içerisinde asıl olarak insan-ı kamil rütbesi kime aittir?

CEVAP:İnsan-ı kamil rütbesi HZ.MUHAMMED'e aittir.

SORU18:İbnul arabi ilimleri usulleri açısından kaça ayırır?

CEVAP:İlimleri usulleri açısından 3'e ayırır.

1)akli ilimler:sadece nazar,delil,5 duyu organlarıyla elde edilen birtakım malumata sahip olandır.

2)ahval ilimleri:zevk yoluyla ulaşılabileceğini,bunların tarifnin ise mümkün olmadığını söyler.

3)sırlar ilimleridir:Ruhu2l kudüs'ün üflediği bir ilimdir.ve ancak peygamberlerle velilere mahsustur.

SORU19)İbnul arabi'ye yöneltilen eleştiriler nelerdir?

CEVAP:Tenkitleri 2 grupta değerlendirilir.1.grupta alaüddevle-i simmani,abulkerim cili,imam rabbani gibi kimseler 2 gruptaki tenkitler ise daha çokj kelma ve fıkıh merkezlidir.ibn teymiyye,ibnu'l-ehdel,bikai,ali el-kari,muhammed el-halebi gibi isimler de bunlar arasında zikredilir.

not:ibnul arabi islam düşünce tarihinde en fazla tartışılan kişiolmuştur.bu da onun anahtar bir şahsiyet olduğunu gösterir.

SORU20)İbnul arabi'nin görüşlerini yorumlayan ilk şarih kimdir?

CEVAP:ibnul arabini görüşlerini yorumlayan ilk şarih 'SADRETTİN KONEVİ'dir.

SORU:21)İbnul arabi fisesü'l -hikem adlı eserini kime tercüme ettirmiştir?

CEVAP:Bu eserini osmanlı döneminde bizzet 3.murad'a tercüme ettirmiştir.

                             EN KALBİ DİLEKLERİMLE BAŞARILAR DİLERİM

                                         Ç. E.