İSLAM AHLAK FELSEFESİ HAFTA 8:İBN SİNA SORU VE CEVAPLAR

         İSLAM   AHLAK  FELSEFESİ

 HAFTA 8:İBN  SİNA

            SORU VE CEVAPLAR

S1)İbn Sina hangi hükümdarın hastalığına çare bulmuş ve saray  hekimliğine getirilmiştir?

C1)Samani hükümdarı Nuh b. Mansur’un  ağır hastalığına çare bulmuş ,saray hekimliğine  getirilmiş ve saray kütüphanesinden de faydalanmıştır

S2)İbn Sina’nın tıp alanında yazdığı en meşhur kitabı hangisidir?

C2)el-kanun fi-t  Tıb

S3)İbn Sina felsefe ve diğer ilimleri sistematik bir hale getirdiği için hangi ünvanı almıştır?

C3)eş- Şeyhür-Reis ünvanını almıştır.

S4)İbn Sina’nın felsefi sisteminin en dikkat çekici özelliklerinin başında ne gelir?

C4)Birbirine zıt gibi gelen birlikli ve tutarlı  bir şekilde ele almasıdır.

S5)İbn Sina felsefesi açısandan en önemli konu nedir?

C5)Metafiziğin tanımı ve içeriği meselesidir.Çünkü metafiziğe dair yaptığı tanım aynı zaman da bütün felsefi sistemi  de belirlemektedir.

S6)İbn Sina bir ilim dalı felsefi ilimler kapsamına girmek için kendisinde üç şeyin bulunması gerekir demiştir bu üç şey nedir?

C6)Konu(mevzu),Meseleler,Mebadi(ilkeler) bu üçünün bulunması gerekir.

S7)İbn Sina konuyu(mevzuyu) nasıl tanımlar?

C7)İlimde zati arazları inceleyen şeydir.

S8)ibn Sina bu üç  maddeyi neden önemli görmüştür?

C8)Çünkü sağlam temeller üzerine kurulmayan bir metafiziğin ilimleri açıklaması varlığı anlaşılır  hale getirmesi mümkün değildir.

S9)İbn Sina’ya göre metafiziğin konusu nedir?

C9)Varlık olması bakımından varlıktır.(el mevcud bima hüve mevcud)

S10)İbn Sina varlığı kaça ayırır?Bunlar nelerdir?

C10)2’ye ayırır.Vacibu’l  Vucud:varlığın bir illeti bulunmayan.

                            Mümkünü’l  vucud:varlığını illete borçlu olan,varlığını başkasından alandır.

S11)İbn Sina bütün varlıkların V.Vucud’tan yani Tanrı’dan meydana gelişini nasıl açıklar?

C11)Farabi gibi sudur teorisiyle açıklar.

S12)İbn Sina’ya göre insan nasıl bir varlıktır?

C12)İnsan beden ve nefisten oluşan düalist bir varlıktır.

S13)İbn Sina’ya göre nefis hangi varlıklar da vardır?

C13)İnsan,bitki,hayvan hatta gökyüzünde ki cisimlerin de nefsi vardır.Bu nefisler

Ay-altı alemdeki nefislerden daha gelişken ve mükemmeldir.Bu sebepten yeryüzündeki varlıklar üzerin de etki etmektedirler.

S14)İbn Sina,yeryüzünde nefis sahibi olan varlılkları ortaya koyduğu melekeler ve kuvvetler vasıtasıyla kaç kısma ayırır?

C14)Üç kısma ayırır.

Bitkisel nefs:En aşağı seviyede olan

Hayvani  nefs:Vasat seviyede olan

İnsani nefs:En ulvi olan

S15)İbn Sina ‘’bitkisel nefsi ‘’ nasıl tanımlar?

C15)Beslenme,büyüme  ve üreme diye üç kuvveye sahiptir.Beslenme canlının kaynağını,üreme sonucunu,büyüme de her ikisini birbirine bağlayan bir aracı durumundadır.Bitkisel nefsin bu üç kuvvesisadece bitki alemine has olmayıp hayvan ve insanlar için de söz konusudur.Fakat bitkiler de  daha az ve zayıf bulunurken diğer gruplar da daha kuvvetlidir.

S16)İbn Sina ‘’hayvani nefsi’’ nasıl tanımlar?

C16)Hayvani nefsin melekelerini iki ana gruba ayırır:

1.Hareket melekesi: Dürtü kuvvesi  ve Etkin kuvvesi  diye kendi içinde ikiye ayrılır.

2.İdrak melekesi:Kastedilen duyuların kendisidir.Kendi içinde ikiye ayrılır:Harici ve Dahili

Harici duyular:dokunma,tat alma,koklama,görme ve işitmedir.

S17)İbn Sina’ya göre  dahili duyular kaça ayrılır?

C17)5’e ayrılır.1.Hissi müşterk  2.Hayal kuvvesi  3.Tahayyül ve tefekkür  4.Vehim kuvvesi  5.Hafıza kuvvesi

S18)İbn Sina ‘’insan nefsi’’ nasıl tanımlar?

C18)İnsan nefsi,bölünmez ,cisimsiz ve ölümsüz’’ruhani bir cevherdir’’.

S19)İbn Sina insan nefsine hangi adı vermiştir?

C19)Nefsi mutmaine adını vermiştir

S20)İbn Sina’ya göre nefsin kemale ermesi için ne gerekir?

C20)Amile kuvvesi ve alime kuvvesibu iki melekeye ibn Sina akıl ismini verir.İnsan nefsinin bu iki melekesi  aynı zamanda ilimlerin de nazari ve teorik diye ayrılmasının nedenidir.Ameli felsefe de gaye hayr(iyilik) ikennazari felsefe de hakikattir.Nefsin kemale ermesi de ancak bu iki yönün gerçekleşmesiyle mümkündür.

S21)İbn Sina’ya göreaklın dereceleri nelerdir?

C21)Dört tanedir:

1.Heyulani akıl:Aklın kuvve halindeki durumudur.

2.Meleke halinde akıl:Akıl soyut biçimlere karşı ‘’mümkün kuvvu’’ halinde bulunur.

3.Fiil halinde akıl:Bu mertebe de akıl soyut biçimlere nispetle kemal kuvvesindedir.

4.Müstefad(kazanılmış) akıl:Bu seviyede tamammen fiil halinde olup artık kuvveden çıkmıştır.

S22)İbn Sina’ya göre ahlaki fiillerin iyi yada kötü olarak ortaya çıkmasında üç temel güç nedir?

C22)İstek(şehvet),nefret(öfke) ve akıl gücüdür.

S23)İbn Sina’ya göre gerçek mutluluğa ulaşmak için öncelikle ne yapmak gerekir?

C23)Öncelikle teorik aklın kuvve halinden fiil hale gelmesini şart koşar.

S24)İbn Sina teorik ve pratik açıdan yetkileşen ve mutlu olan nefisleri kaça ayrır?

C24)beş’e  ayırır;

1.Yetkin ve arınmış nefs:nebevi nefislerdir.

2.Yetkin olup arımamış nefs:Yani insan hakikati bilmekle birlikte ona uygun davranmamasıdır.

3.Eksik ve arınmış nefisler:Zahid ve abidler de olduğu gibi teorik akıl bakımındad yetkin olmamakla birlikte pratik akıl bakımından yetkin nefisler.

4.Yetkinleşmeyen nefisler:Bunlar fıtrattan anlayışı kıt olanların,çocukların,akıl hastalarının ve kavrayış yeteneği olmasına rağmen öte hayat akıllarına gelmeyen ve bu konuda herhangi bir bilgi sahibi olmayan nefisler.

5.Yetkinleşmemiş ve arınmamış nefisler:Teorik ve pratik akıl bakımından  yetkinleşme yeteneğine sahip olmakla birlikte yetkinleşmeyen nefisler.

S25)İbn Sina’ya göre bu hayatın gayesi nedir?

C25)Ölümden sonra gerçekleşecek mutluluk için insanın bu dünyada kendini hazırlamasıdır.Bu hazırlık beden ve nefsin her iki kısmın da da yetkinleşmesini gerektirir.Zira beden nefsin ebedi mutluluğa ulaşabilmesi içinbir vasıtadır.insan bu vasıtayı doğru kullanırsa yani nefse venefsin güçleri olan teorik ve pratik akla itaat ederse mutlu,aksi takdirde yani beden ve bedenin arzularına tabi olursa mutsuz olur

  ALLAH CÜMLEMİZE ZİHİN AÇIKLIĞI VERSİN.İNŞ  FAYDALI  OLUR.DUALARINIZA ORTAK ETMEYİ UNUTMAYIN. 

                                                                 HAZIRLAYAN:ŞEYMA KOYUNCU